Showing posts tagged with: koronavirüs
12Nis
Açık Kaynak Ventilatör Tasarım Örnekleri
Açık Kaynak Solunum Cihazı ÇözümleriLeave a comment

Açık Kaynak Ventilatör Tasarım Örnekleri

Yazımızda, COVID-19 ile mücadelede önemli bir konu olan açık kaynak ventilatör tasarım örneklerine yer veriyoruz. Amacımız bu konuda bir farkındalık oluşturmak. Umarız yazımızda derlediğimiz ventilatör tasarım örnekleri herkese ilham kaynağı olur.

Giriş

COVID-19 salgını ile mücadelede eksikliğinin hissedilebileceği öngörülen tıbbî malzemelerden biriside kuşkusuz solunum cihazlarıdır. Umarız hiçbir zaman bu tarz çözümlere ihtiyacımız olmaz. Ancak ileride ne olacağını bilmiyoruz ve hazırlıklı olmakta fayda görüyoruz.

Hatırlayacağınız üzere daha önceki yazımızda örnek bir ventilatör tasarımını sizlerle paylaşmıştık. Bu yazımızdaki amaç ise ventilatörlerin sadece tek bir tasarım şeklinin olmadığını ve birçok tasarımcının ortaya koyduğu farklı ventilatör tasarımlarını sizlerle paylaşmaktır.

Unutulmamalıdır ki açık kaynak bir şekilde üretilen ventilatörler kesinlikle gerçek bir solunum cihazının yerini tutmaz. Açık kaynak ventilatörleri ancak ve ancak son çare olarak, gerçek solunum cihazı sayısının yeterli olmadığı durumlarda hastada son umut olarak kullanılacak şekilde düşünebilirsiniz.

Aşağıda sıralanmış ventilatörlerin genel çalışma mantıkları şu şekildedir;

  • Ambu balonunu sıkıştırıp gevşeten bir kol veya düzenek,
  • Bu kolun hareket edilmesini sağlayan bir motor,
  • Motorun açı ve hız kontrolünü yapmaya imkân sağlayan mikro denetleyici kontrollü motor sürücü devresi.

Evet şu zamana kadar yaptığımız araştırmalar neticesinde açık kaynak ventilatörlerin bu üç ana bölümden oluştuğunu söyleyebiliriz. Birbirlerinden farklarını ise gelin aşağıdaki videoları izleyerek hep birlikte inceleyelim…

Ventilatör Tasarım Örneği-1 : MIT E-Vent

Örneklere yaptığımız araştırmaları içinde en beğendiğim proje olan MIT E-Vent (for emergencty ventilator) projesinden bahsetmek istiyorum.

2010 yılında MIT Üniversitesi’ndeki birkaç öğrenci düşük maliyetli mekanik ventilatörün tasarımı ve prototipi üzerinde çalışıyorlar. Bu konuda yaptıkları tasarımları ve testlerini açıkladıkları bir makale de yayınlıyorlar. Makaleye buradan ulaşabilirsiniz. Fakat konu daha ileri gitmiyor. Günümüzde koronavirüs salgını ortaya çıkınca, on yıl önce grupta bulunan kişiler tekrar bir araya getiriliyor ve 12 Mart’ta MIT E-Vent adında bir ekip kuruluyor. Bu ekip daha önceki çalışmaları hızla geliştirip yeni bir ventilatör tasarımı hazırlamayı başarıyorlar.

2010 yılında geliştirilen modelin 100$’lık bir maliyetinin olduğunu söylüyorlar. Fakat günümüzde, değişen fiyatlardan dolayı geliştirilen modelin 400$ – 500$ aralığında olduğunu söylüyorlar.

Ekibin amacı tasarımları için FDA onayı almak. Bunun içinde tasarımlarını iyileştirmeye devam ediyorlar. Ayrıntılar için MIT E-Vent web sitesini ziyaret edebilirsiniz.

Ventilatör Tasarım Örneği-2 : Rıce Üniversitesi Öğrencileri

Rice Üniversite’sindeki öğrencilerden oluşan bir grup, ventilasyon işlemi manuel olarak yapıldığında çok yorucu olduğu probleminden yola çıkarak bu sistemi otomatikleştiren bir sistem geliştirmişler.

Yukarıdaki videonun yayınlanma tarihine bakarsanız şaşırabilirsiniz. Bu tarihte koronavirüs salgını ortada yoktu. Yani demek istediğim, manuel ventilasyon işlemi her zaman için bir problemdi. Hayati tehlikesi bulunan hastalara manuel ventilasyon işlemi uygulanırken kişi yorulabiliyor ve verimli bir şekilde bu işlemi gerçekleştiremiyordu.

Günümüzde de sağlık çalışanları bir hastanın başında sürekli duramayacağı için otomatik ventilasyon yapan bu tip makineler önem arz ediyor. Belki de ilerleyen süreçte bu tasarımlar, ucuz maliyetlerinin getirdiği avantajla da FDA onayı vs. gibi gerekli tıbbî onayları aldıktan sonra sağlık kuruluşlarında kalıcı olarak kullanılabilir hale gelir.

Ventilatör Tasarım Örneği-3 : OEDK

Bu tasarımda, Rice Üniversi’nde bulunan OEDK (Oshman Engineering Design Kitchen) merkezi içinde kurulan bir ekibe ait.

Burada tercih edilen motor tipi step motor olmuş. Step motorlar bildiğiniz üzere üç boyutlu yazıcılarda da daha hassas açı ayarı yapılabildiği için tercih edilen motor tipleridir. Her motorda olduğu gibi bu motorlarda ısınabilmektedir. (Videoda da göreceğiniz üzere motorların sıcaklıklarının durumunu öğrenmek için termal kamera ile izliyorlar.) Bu nedenle bu motorların doğru bir şekilde kontrol edilmeleri önemlidir.

Ekibe ait diğer tasarımlara buradan ulaşabilirsiniz.

Ventilatör Tasarım Örneği-4 : AIR – Automatic Inhalation Resuscitator

Bu tasarımda ise önceki tasarımdan farklı olarak servo motor tercih edilmiş. Servo motorlar, step motorlardan farklı olarak sadece 0-180 derece aralığındaki açı değerlerinde dönüş yapabilirler. Bu motorların miline(dönen uç) uygulanabilecek maksimum yük miktarına dikkat edilmelidir.

Bu tasarımı bir önceki tasarımdan farklı kılan bir diğer özellik ise ambu balonunu sıkıştıran düzeneğin tek bir koldan oluşuyor olmasıdır. Bu kol ile servo motor arasındaki bağlantı bir ip ile yapılmış. İp ne kadar dayanıklı tercih edilirse edilsin bu tip bir cihazda bence kesinlikle kullanılmamalıdır. Bu açıdan bu tasarım diğerlerine göre biraz narin göründü benim gözüme.

Tasarımda servo motorun yanı sıra yazının başında da belirttiğim gibi motorun açı ve hız ayarını yapan bir kontrol sistemi de mevcut. Bu sistem açık kaynak ventilatörde olmazsa olmaz bir kısımdır. Açı ve yön kontrolünün manuel olarak yapılmasının yanında hazır modlarda sisteme eklenmiş.

Ventilatör Tasarım Örneği-5 : Alex Gradea

Step motor kullanılarak hazırlanmış bu modeli görünce aklıma direkt üç boyutlu yazıcıların mekanik tasarımı geldi. Ayrıca bu tasarımda motor sürücü devresini ve mikrodenetleyiciyi (Arduino) rahatlıkla görebiliyorsunuz.

Ambu balonunu sıkıştıran kolları üç boyutlu yazıcıdan üretmiş. Dikkat ederseniz kollar içer doğru bükülmüş şekilde tasarlanmış. Bu tasarım, ambu balonunun daha verimli bir şekilde sıkıştırılması adına güzel olabilir.

Ventilatör Tasarım Örneği-6 : V Yuvalı Ventilatör

Bu zamana kadar gördüğüm en küçük modellerden birisi. Ayrıca bu ventilatör, tasarım mantığı açısından da diğerlerinden farklılaşıyor. Videoda parçaların nasıl birleştirildiğini görebilirsiniz. Tasarımcı parçaları dxf formatında paylaşmış. Buradan ulaşabilirsiniz.

Sonuç

Yazının başında da bahsettiğim gibi bu listedeki hiçbir cihaz şu an tıbbî bir onay almış durumda değil. Yani direkt olarak sağlık kuruluşlarında hastada uygulanabilecek durumda değiller. Ancak ve ancak solunum cihazlarının yetersiz olduğu durumlarda son çare olarak düşünülmüştür.

Manuel ventilasyon işlemini kolaylaştırmak adına geliştirilen bu tasarımlar sadece bu kadar değil. Yeri geldikçe bu listeye yeni tasarımları ekleyeceğiz. Eğer sizinde bulduğunuz ventilatör tasarımları varsa bizimle paylaşmaktan lütfen çekinmeyin. Sizinde yapacağınız katkılarla birçok tasarım, bu yazı vasıtasıyla toplumumuza ilham kaynağı olabilir.

Read More
05Nis
Ambu Balonu İle Açık Kaynak Ventilatör Yapımı
Açık Kaynak Solunum Cihazı ÇözümleriLeave a comment

Ambu Balonu İle Açık Kaynak Ventilatör Yapımı

COVID-19 virüsü ile mücadele kapsamında, ilerleyen süreçte solunum cihazlarının bir sorun haline geleceği düşünülmektedir. Bu nedenle birçok kişi veya firma temel olarak aynı mantığa dayansa da birçok farklı ventilatör tasarımını açık kaynak olarak paylaşıyor. Bu yazıdaki amaç ise dünyanın farklı kesimlerindeki insanların yapmış olduğu ventilatör tasarımlarını dilimize kazandırmak ve birçok kişiyi bu konuda bilgilendirmektir. Bu doğrultuda örnek bir “ventilatör yapımı” projesinin çevirisi yapılmıştır.

Giriş

Bu tasarım şu aşamada NHS(National Health Service – Ulusal Sağlık Servisi) gereksinimlerini karşılamamaktadır ve tedavi için ihtiyaç duyulacak tıbbi ürün onayına sahip değildir. Ventilatör yapımı için istenen NHS gereksinimlerine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

NHS Hızla Üretilmiş Ventilatör Sistem Özellikleri

NHS gereksinimlerini karşılamak amacıyla bir sonraki versiyona yönelik iyileştirmelerin bir listesi GitHub klasöründe tutulur.

GitHub Kodları

Uyarılar

  • Bu cihaz basit olarak tasarlanmış, hızlı üretilen bir ventilatördür. Bu cihaz mevcut bir hastane ventilatörü yerine kullanılmamalıdır. Bunlar sadece mevcut ventilatörlerin bulunamaması nedeniyle hastanın başka alternatifinin olmadığı son çare olarak kullanılmalıdır. Tamamen tıbbi sertifikalı bir cihaz değildir ve bu şekilde kullanılmamalıdır. Cihaz, eğitimli tıp uzmanları tarafından kullanılmak üzere tasarlanmıştır ve yalnızca eğitimli tıp uzmanları tarafından kullanılmalıdır; evde kullanım için tasarlanmamıştır.
  • Bu cihazın tasarımcıları ve üreticileri, bu cihazdan kaynaklanabilecek herhangi bir ölüm veya yaralanmadan sorumlu tutulamaz.
  • Bu cihazın tasarımcıları ve üreticileri, bu cihazın etkinliği ve / veya güvenliği konusunda hiçbir garanti vermemektedir.
  • Bu tasarım dyson veya Dyson CoVent dahil diğer ventilatör projeleriyle bağlantılı değildir.

Tasarım

Bu tasarım, bir PEEP valfi ile birleştirildiğinde COVID-19 solunum tedavisi için NHS gereksinimlerinin çoğunu karşılayacak, elle çalıştırılan ve ambu balonu olarak da bilinen bir BVM’ye (Balon Valf Maskesi) dayanır.

NOT: Bu projede yapılan ventilatör, sağlık çalışanlarının balon valf maskesi kullanarak el ile yaptıkları solunum destek işlemini otomatikleştirmektedir. Balon Valf Maske’nin çalışma sistemi aşağıdaki videoda anlatılmaktadır.

Adım-1: Malzeme Listesi

Ventilatör yapımı için gerekli olan malzemeler aşağıdaki gibidir.

  • Arduino UNO
  • Arduino Motor Sürücü Shield
  • Redüktörlü DC Motor (20-40 RPM)
  • Arduino DJ Shield
  • 12V/3A Adaptör
  • On/Off Anahtar
  • 4 Adet Kablo Bağı
  • 2 Adet 25-40 mm Jubilee Hortum Klipsi
  • 9 Adet M6x25mm Civata
  • 4 Adet M6x15mm Civata
  • 13 Adet M6 Somun
  • 1 Adet M6 Naylon Uçlu Kilit Somunu
  • 1 Adet M8x40mm Civata
  • 1 adet M8 Somun
  • Valf Halka Adaptörlü PEEP Valfi
  • Maske Uzatma Tüpü
  • Maske Askısı
  • Ambu Balonu
  • Lazer Kesim Şase Parçaları

Lazer kesim için DXF dosyalarına buradan ulaşılabilir.

Adım-2: Şase Montajı

Aşağıda dosya isimleri verilmiş parçaları belirtilen adetlerde lazer ile kesin.

  • 1 Adet “Back plate.dxf”
  • 1 Adet “Left side big hole.dxf”
  • 1 Adet “Base plate.dxf”
  • 1 Adet “Arduino DJ shield cover V2.dxf”
  • 1 Adet “right side small hole.dxf”
  • 4 Adet “arm contact ring 25mm.dxf”
  • 2 Adet “Base fins”

Montaj için gerekli olan parçalar aşağıdaki gibidir.

  • 9 Adet M6x25mm Civata
  • 4 Adet M6x15mm Civata
  • 14 Adet M6 Somun

Aşağıdaki videoda şase montajının nasıl yapıldığı gösterilmiştir.

Adım-3: Motor Montajı

Resimlerde de gösterildiği gibi;

  • Arka plakadaki 6 delikten 4 kablo bağını, 4 tanesi yatay eksende birbirine paralel olacak şekilde takın.
  • Sonra kablo bağlarındaki ve motorun etrafındaki halkalardan 2 adet jubilee klipsini geçirin.
  • Sonra klipsleri, motoru güzel bir şekilde kavrayacak şekilde sıkın, ancak çok fazla sıkmayın. Çünkü gövdeyi ezebilir ve motora zarar verebilir.

Adım-4: Motor Kolun Montajı

  • Motor kolunu M8 somun ve cıvatasını kullanarak takın.
  • Torba üzerindeki baskı kuvvetini dağıtmak için, küçük lazer kesim dairelerinin bir kısmını uzun M6 cıvatası ve somunu ile kolun ucuna takın. Ekstra yastıklama için kolun ucuna biraz kabarcık sargı veya kumaş eklenebilir. Çünkü kol uzun süreli kullanımda torbaya takılabilir.

Adım-5: Elektronik Bağlantılar

  • Motoru, motor sürücüsünün A ile gösterilen motor portuna bağlayın.
  • 12V güç kaynağını motor sürücüsünün Vin girişlerine bağlayın.
  • Anahtarı güç kaynağına uygun şekilde bağlayın ve anahtarı yan paneldeki 6,35 mm’lik deliğe monte edin.
  • Arduino DJ kartını lehimleyin ancak motor sürücüsü A0 ve D3 pinlerine ihtiyaç duyduğu için yalnızca aşağıda listelenen bileşenleri lehimlemeye dikkat edin.
    • A1’deki POT
    • A2’deki POT
    • D2’deki buton
    • D6’daki buton
  • Motor sürücü kartını ve Arduino DJ kartını Arduino UNO’nun üzerine takın ve M6 somun ve cıvata kullanarak, lazerle kesilmiş UI paneli ile yerine sabitleyin.

Adım-6: Yazılım

Ventilatör yapımı için gerekli olan Arduino kodları aşağıdaki GitHub linki kullanılarak indirilebilir.

Arduino Kodları GitHub Linki

Adım-7: Sonuç

Kaynak

Bu yazıda, dünyada COVID-19 ile mücadele kapsamında son çare olarak açık kaynak bir şekilde geliştilen ventilatör tasarımlarının yaygınlaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda örnek bir ventilatör yapımı proje içeriğinin bir kısmı aralara ufak yorumlar da eklenerek dilimize çevrilmiştir. Projenin orjinal haline aşağıdaki linkten ulaşılabilir.

Kaynak Link: https://www.instructables.com/id/COVID-19-Rapid-Manufacture-Ventilator-BVM-Ambubag-/

Read More
05Nis
FDA: COVID-19 Salgınında 3D Yazıcı 3d Baskı Kullanımı
AraştırmaLeave a comment

FDA: COVID-19 Salgınında 3D Yazıcı 3d Baskı Kullanımı

Aşağıdaki yazı U.S. Food and Drug Administration (FDA) yani ABD Gıda ve İlaç İdaresi‘nin 3d yazıcılarla üretilen Tıbbi Cihazların, Aksesuarların, Bileşenlerin ve Parçaların 3D Baskısı ile İlgili resmi sık sorulan sorular sayfasının çevirisidir. Faydalı olacağını düşünerek sitemize ekledik. Özellikle 3d Yazıcı kullanan arkadaşlar bu yazıyı mutlaka okusunlar. Çevrenizde kullananlara gönderebilirsiniz.

Yazıda sıklıkla geçtiği için PPE: Personal Protective Equipment (kişisel korunma ekipmanlar KKE)

fda ABD Sağlık Gıda İdaresi

COVID-19 Salgını Sırasında Tıbbi Cihazların, Aksesuarların, Bileşenlerin ve Parçaların 3D Baskısı ile İlgili SSS

FDA, COVID-19’a yanıt olarak kritik tıbbi ürünlere erişimi ele almak için yaratıcı ve esnek yaklaşımlar sürdürmektedir. COVID-19 salgını sırasında, kişisel koruyucu ekipman (PPE) de dahil olmak üzere bazı tıbbi cihazlara duyulan ihtiyaç, yoğun talep ve küresel tedarik zincirinde kesintiler nedeniyle sağlık kuruluşlarına sağlanan arzı yetersiz kılabilir. Halkın, COVID-19 salgını sırasında belirli ürünlere olan talebi karşılamaya yardımcı olması için 3D baskıyı kullanmaya çalışabileceğini biliyoruz. Halkı mümkün olduğu kadar koruma çabamızın bir parçası olarak, COVID-19 acil durumu sırasında 3D baskı cihazları, aksesuarları, bileşenleri ve / veya parçaları olan kuruluşlar için sık sorulan soruların cevaplarını ekliyoruz.

S. FDA’nın 3D baskı tıbbi cihazları için genel önerileri nelerdir?

C. FDA daha önce Eklemeli Üretim ile Yapılmış Tıbbi Cihazlar için Teknik Hususlar kılavuzu yayınlamıştır . Bu kılavuz, FDA’nın 3D baskı araçlar için cihaz aşamasından süreç doğrulama ve kabul faaliyetlerini işlemesine kadar önerilerini özetlemektedir.

S. 3D baskı önlük, maske, maske ve diğer kişisel koruyucu ekipman (PPE) yapmak için kullanılabilir mi?

A. PPE; koruyucu kıyafetler, önlükler, eldivenler, yüz siperleri, gözlükler, yüz maskeleri ve kullanıcıyı yaralanmadan veya enfeksiyon ya da hastalığın yayılmasından korumak için tasarlanmış diğer ekipmanları içerir. Bazı PPE’leri yapmak için 3D baskı kullanmak mümkün olmakla birlikte, yeterince etkili olabilmesi için aşılması gereken teknik zorluklar vardır. Örneğin, 3D baskılı PPE fiziksel bir bariyer sağlayabilir; ancak 3D baskılı PPE’nin FDA onaylı cerrahi maskeler ve N95 solunum maskeleriyle aynı sıvı bariyeri ve hava filtrasyonu koruması sağlama olasılığı düşüktür. CDC’nin yüz maskelerinin temininin optimize edilmesine dair önerileri bulunmaktadır.

S. 3D baskı ile yapılan PPE’leri kullanabilir miyim?

C. 3D yazdırılmış PPE, çevreye fiziksel bir bariyer sağlamak için kullanılabilir. Bununla birlikte, 3D baskılı PPE’nin FDA onaylı cerrahi maskeler ve N95 solunum maskeleriyle aynı sıvı bariyeri ve hava filtrasyonu korumasını sağlaması olası değildir. CDC’nin yüz maskelerinin temininin optimize edilmesine dair önerileri bulunmaktadır.

3D baskılı maskeler, FDA onaylı cerrahi maskeler ve N95 maskeleriyle aynı sıvı bariyeri koruması ve hava filtrasyonunu sağlar mı?

C. 3D yazdırılmış maskeler geleneksel PPE’lere benzeyebilir. Bununla birlikte, aynı seviyede bariyer koruması, sıvı direnci, filtrasyon ve enfeksiyon kontrolü sağlayamayabilirler. CDC’nin yüz maskelerinin temininin optimize edilmesine dair önerileri bulunmaktadır .

S. 3D yazdırılmış maske kullanımında sağlık personeli ne yapmalıdır?

C. Sağlık Personeli şunları yapmalıdır:

  • 3D yazdırılmış maskenin cidarında sızıntı olup olmadığını kontrol etmek.
  • Geçici filtre malzemeleri içinden soluyabildiklerini doğrulamak.
  • Sıvı bariyeri koruması ihtiyacı ve yanıcılığın önemli olduğu cerrahi ortamlarda dikkatli olmak.
  • Maskenin bulaşıcı etkenlerin bulaşmasını önleyecek kadar hava filtrasyonu sağlayamayabileceğini unutmamak.
  • Enfeksiyöz materyalleri güvenle atmak ve yeniden kullanılacak parçaları dezenfekte etmek.

S. Tıbbi cihazlar için aksesuarlar, bileşenler veya parçalar 3D olarak basılabilir mi?

C. İşletmeler mümkünse orijinal parçaları veya varsa aynı teknik özelliklere, boyutlara ve performansa sahip parçaları kullanmalıdır. Bazı aksesuarları, bileşenleri ve parçalarda 3D yazıcıları kullanmak mümkün olmakla birlikte, bazı karmaşık ürünler (örn. çalışan pompalar, elektronik cihazlar) kolayca 3D yazdırılmaz. Mümkün olduğunda orijinal parçalardan gelen planların kullanılması ve herhangi bir 3D yazdırılmış ürünün klinik bir ortamda kullanılmadan önce uygun şekilde takıldığını ve çalıştığını doğrulamak faydalı olabilir . 3D baskı yapan kuruluşların ilgili tıbbi cihaz üreticileriyle çalışması teşvik edilir.

S. Tüm tıbbi cihazlar 3D olarak basılabilir mi?

A. FDA, COVID-19 halk sağlığı acil durumu sırasında 3D baskının ürünlerin daha geniş kullanılabilirlik sağlayabileceğini anlasa da, bazı cihazlar 3D baskısına diğerlerinden daha uygundur. FDA bu ve diğer konuları üreticiler ve tesislerle tartışmaya hazır. Kurumlar daha fazla bilgi için COVIDManufacturing@fda.hhs.gov adresine e-posta göndermelidir .

S. FDA, PPE ve bileşen, parça ve aksesuar eksikliklerini azaltmak için nasıl çalışıyor?

C. Konvensiyonel ürünlerin erişilemez olduğu durumlarda bazı kurumların 3D Yazıcı ile üretilmiş parçalar yapmak veya edinmek niyetinde olduğunu görüyoruz. FDA, bu konuda halk sağlığı acil durumu nedeniyle hükumet, üretici sektör ve sağlık kurumları ile yakın işbirliği içindedir. FDA kısa süre önce ventilatörler, ventilatör tüpü bağlantıları ve ventilatör aksesuarları için Acil Durum Kullanım Yetkisi’ne (EUA) izin verdi; bunlar, çoklayıcılı ventilatör kullanımı için 3D baskılı tüp bağlantıları gibi öğeleri içerebilir. FDA aynı zamanda Gaziler İşleri Bakanlığı (VA) İnovasyon Ekosistemi, Amerika Kamu-Özel Ortaklığı ve Ulusal Alerji ve Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü’nden bir kaynak olan Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) 3D Baskı Değişimi ile işbirliği yapıyor.

Bu yazı FDA sitesinde yayınlanan yazıdan çevirilmiştir:

https://www.fda.gov/medical-devices/3d-printing-medical-devices/faqs-3d-printing-medical-devices-accessories-components-and-parts-during-covid-19-pandemic

Read More
31Mar
21. Yüzyıl Becerileri & Korona Virüs Örneği
AraştırmaLeave a comment

21. YY Becerileri & Korona

21. Yüzyıl Becerileri Nedir & Nereden Çıktı?

Adı üzerinde… 21. Yüzyıl karşımıza pek çok karmaşık yeni araç, teknoloji ve yöntemle birlikte yeni kavramlar da çıkarıyor; bunlardan biri “21.Yüzyıl Becerileri”. Şu anda bu satırları okuyorsanız, ucundan da olsa değişime, dönüşüme eğilimli, niyetli ya da en azından meraklı olduğunuzu var sayabiliriz. Bu nedenle konuyu uzatıp tarihçesi, paradigma değişimleri, etimolojisi gibi teorik konular yerine bu kavramın bizleri neden ilgilendirdiğine odaklanmaya çalışacağım. 

Dilerseniz 21. Yüzyıl Becerileri ile ilgili uluslararası bir makaleyi BURADAKİ adresten okuyabilirsiniz (21.YY Becerileri – Maker Atölye) Ayrıca 21. Yüzyıl Becerileri ile ilgili detaylı ansiklopedik bilgiyi WIKIPEDIA bağlantısından  inceleyebilirsiniz.

21. Yüzyıl Becerileri ile ilgili tanım bağlantıları yandaki kutuda

Hangi alanda çalışıyor, emek verip üretiyor olursanız olun; sürekli karşımızda olan bir kavram DEĞİŞİM. Bununla birlikte başka kavramların ve teknoloji başta olmak üzere, araç ve yöntemlerin üzerimize yığıldığı bir dönemdeyiz. Kimimiz içine doğduğu için bu değişimin bir parçası hissediyor – bildiniz onu, Z Nesli ya da adını her ne veriyorsanız – ki onlar zaten bu kaynaklarını hızla tüketmekte olan, karmaşık ve kaotik dünyanın içine “Digital Native” yani doğuştan dijital olarak geldiler. Kimimiz hızlı adapte olan bir grubun parçasıyız – evet büyük ihtimalle siz onlardansınız veya olmak istiyorsunuz – ki bu devinim içinde yerimizi, kimliğimizi, değerlerimizi kaybetmeden ayakta kalmaya çalışıyoruz. Kimimiz değişimin neresinden tutacağımızdan emin değiliz, belki de tutmalı mıyız sorguluyoruz – belki işimizde gücümüzdeyiz, hayat gailesi bize o mesaiyi yapmak için fırsat vermiyor belki – hemen vazgeçmeyin, kolay olmadığını biliyoruz. Kimimiz ise “ne gerek var değişmeye, ben olduğum gibi iyiyim”ciyiz – büyük ihtimalle yazıda buraya kadar gelmediniz bile siz – ki bu ekibin asıl “muhafazakarlar” hatta “yobazlar” olduğu konusunda (özellikle ilk grupla birlikte) hemfikir olabiliriz. Çünkü değişimin her ne yöne, her ne hızda ve her ne şekilde olduğu üzerine sonsuz tartışmalara girebiliriz; ama artık varlığı inkar edemeyiz. 

21. Yüzyıl Becerileri & Korona Virüs Makale bilgi resmi - Zeynep Karagöz
21. Yüzyıl Becerileri Makale bilgileri ikon

Hatta neredeyse değişmezsek var olamayacağımızı kavradığımız günlerden geçiyoruz. Sadece iş hayatımızda, kurumsal dünyada ve eğitim alanından bahsetmiyorum. Gündelik hayatımızda da radikal bir dönüşümün cumburlop ortasına düştük. Bu satırlar yazılırken bireyselden mahalleye, şehirden memlekete, bölgeden globale kadar gündemin bir numaralı maddesi #Corona yani #Koronavirus nedeniyle ortaya çıkan #Covid19 salgını. Güncelliği – şu anda umuyoruz ki – elbet bir gün kalmayacak bu pandemi nedeniyle tüm dünya, devletleri, sermayeleri, kurumları ile; bir nevi elindeki tüm sistemleri kullanarak teyakkuzda. Nedeni ve yönetilişi her nasıl olursa olsun, bu büyük toplumsal mücadele içinde bir yandan savaş verirken, öte yandan hızlı bir değişimin, dönüşümün içinde olduğumuzu da görüyoruz.

21. Yüzyıl Becerileri kullanarak sorunu nasıl ele alacağız?

Tam da bu sebepten dolayı #Korona salgını 21.Yüzyıl Becerilerine neden ihtiyacımız olduğunu konuşmaya vesile. Bunun üzerinden giderek bir takım analiz ve çıkarımlar yapmamız mümkün. #Koronavirüs ve yola açtığı zarara, 21. Yüzyıl sorunlarından biri olarak bakabilir; yaklaşımımızı buradan örnekleyebiliriz.

21. Yüzyıl Becerileri nasıl ele alacağız ikon

Karmaşık Sorun & Multi-Disipliner Yaklaşım (Complex & Multi-Disciplinary Approach)

Elimizde neresinden tutacağımızı kavramakta zorlandığımız karmaşık bir sorun var. #Covid19 u sadece bir sağlık problemi olarak ele almak mümkün değil. Temelde insan hayatının ne kadar değerli olduğunu bize tekrar hatırlatan bir virüs olmakla birlikte bu salgının o kadar çok cephesi var ki tek bir taraftan yaklaşmak mümkün değil. Bu karmaşık yapıyı çoğu 21 Yüzyıl problemine benzer şekilde eş zamanlı olarak farklı perspektiflerden değerlendirmek gerekiyor. 

Örneğin, tıp dünyası bile salgını çok boyutlu düşünmek zorunda… Hastalığın henüz kesin bir tedavi yöntemi yok, bu alanda çalışmaya devam ediliyor. Bir yandan ileri derece semptom gösterenlerin tedavisi yapılırken bir yandan yoğun bakımdaki hastaların hayatta kalması için mücadele ediliyor. Farmakoloji, viroloji, genetik mühendislik gibi sadece insan odaklı tıp bilimleri değil; medikal teknolojiler, tıbbi teçhizat ve sarf malzemeleri gibi ürünlerin kullanımını içeren disiplinler ön cephede. Burada kullanılan yöntemler bilimsel, veri odaklı; dolayısıyla 21.Yüzyıl Becerileri açısından bilgi okuryazarlığı gerektiriyor. 

Öte yandan salgının asıl tehlikeli tarafı hızlı yayılması. Bunun da birden fazla sonucu var. Fiziksel koşullar; yani hastaneler, yoğun bakım üniteleri, sağlık ekipmanı ve malzemesi bir tarafta. İnsan kaynağı; yani doktorundan hemşiresine, eczacıdan araştırmacısına sağlık personeli bir tarafta. Burada ciddi bir kaynak yönetimi sorunu söz konusu. Hem maddi hem insan kaynağının doğru idare edilmesi mücadelenin gidişatını ciddi etkiliyor. Virüsün yayılma hızı ve şekli nedeniyle sağlık sisteminin çökmemesi, sadece gelen talebi karşılamakla kalmamak, gelebilecekleri öngörerek yeterince hızlı ve yerinde hazırlık yapmak lazım. Bu da yönetsel becerileri devreye sokuyor. 21.Yüzyıl Becerileri içinden sadece liderlik değil, işbirliği, üretkenlik ve sorumluluk ön planda.  

21. Yüzyıl Becerileri Karmaşık sorun & multi-disipliner yaklaşım
karmaşık & multidisiplin ikon

Salgının kontrol edilemez bir şekilde yayılıp sağlık sistemini çökertmesine engel olmak için alınan önlemlerin başında sosyal mesafe var. Kimi bunu sokağa çıkma yasağı seviyesine götürürken kimi 2-3 kişiden fazla bir araya gelmemek ile sınırlandırıyor. Kimi ülkede sadece uyarı seviyesinde kalırken kiminde cezalı yasal uygulamalar devreye giriyor. Her ne şekilde ele alınırsa alınsın; konunun kimsenin göz ardı edemeyeceği ekonomik bir boyutu var. Kapanan iş yerleri, zorunlu ya da bilinçli duran çalışma; içinde bulunduğumuz ve dünyanın çoğunda o ya da bu şekilde kullandığı kapitalist sistemin en önemli çarklarından biri. Ve salgın nedeniyle doğru çalışmıyor; hatta kimi yerlerde tamamen durması söz konusu. Bu da konuya sadece bilimsel ve yönetimsel bakmamızı yetersiz kılıyor. Ekonomi, istatistik, ölçme değerlendirme, işletme ve endüstri mühendisliği ve bunun gibi pek çok disiplin devreye giriyor. Hatta yasal atyapıların yetersiz kalması hali söz konusu ki bu da hukuki bakış açısı olduğu kadar küresel ölçekte bir sorunla karşı karşıya olduğumuz için uluslararası sistemlerin devreye girmesini gerektiriyor. 

Peki sosyal bilimler? Meselenin tam göbeğinde olduğunu tartışmak bile gereksiz. Salgının yayılmasına çözüm olarak “Sosyal Mesafe”yi baş sırda tutarken işin “sosyal” kısmından uzak duramayız. Burada bireysel ölçekten toplumsala tüm hareket şekilleri önemli; yani psikolojiden sosyolojiye kadar tüm insan davranışını merkezleyen disiplinler masada. Fiziksel olarak birbirimizden uzak durmaya çalışırken… Nasıl çalışacağız ve uzaktan da üretken olacağız? İzolasyon ve getirdiği ruh halleriyle nasıl başa çıkacağız? Sağlığımızı fiziken ve zihnen korumak için ne önlemler alacağız; bunları nasıl uygulayacağız? Soruların ardı arkası kesilmiyor.

Bu noktada devreye teknoloji giriyor… Sorunun tıbbi ve yönetsel açıdan çözümü için atılan adımlarda olduğu kadar üretkenlik ve iletişim için teknolojik araçlar hızla hayatımızın merkezine geçiş yaptı. Sağlık personelinin kullandığı malzemelerin tedarikinden tıbbi ekipmanın iyileştirilmesine, sarf malzemesinden büyük bir çeviklikle solunum cihazı gibi sistemlerin üretilmesine kadar teknoloji cephenin ön saflarında. 3 Boyutlu yazıcılar, elektronik sistemler bu alanda kullanılırken bir yandan virüse çare arayanlar yapay zekaya başvuruyor. (Bu alanda yapılan bazı çalışmaları Maker Atölye BAĞLANTISINDAN okuyabilirsiniz)

Ama bununla kalmıyor… Daha yeni sosyal medya ve ekran bağımlılığını konuştuğumuz bir dönemden dijital araçlara sarıldığımız bir döneme ani ve hızlı bir geçiş yaptık. Kimimiz zaten kullanıyorduk; kimimiz lazım oldukça. Ama diğer araçlardan mahrum kalınca, hiç el atmayanların bile ihtiyaç duyduğu bir ortamda mecburen dijitalleşiyoruz. Alışverişten eğitime, temel iletişimden sosyalleşmeye kadar her alanda insan hayatını kolaylaştıran araç, uygulama ve yöntemlere başvuruyoruz. Bu da 21.Yüzyıl Becerileri açısından teknoloji okur yazarlığımızı sınıyor.

Veriden Beslenmek (Data Driven)

Öylesine bir bilgi yağmuru altında yaşıyoruz ki eş zamanlı olarak hem bilgi kalabalığı hem dezenformasyon söz konusu. Ortada çok fazla veri var, bir yandan anlamlandırmakta; bir yandan da anlamlı veriye, bilgiye neden sonuç ilişkisine ulaşmakta zorlanıyoruz. Bu hem bilgi kirlenmesinden (aynı anda çok fazla verinin dolaşmasından) hem de süreçleri yöneten sistemlerin yeterince şeffaf olmamasından kaynaklanıyor.

Aynı anda pek çok mecrada farklı kaynaklardan veri / bilgi dolaşımda. Resmi kaynaklardan gelen verileri dört gözle bekler ve takip ederken bunlarla uyuşmayan, hatta tersini söyleyenleri gayriresmi kaynaklardan görüyor, duyuyor, okuyoruz. Sosyal medyada olduğu kadar Whatsapp kanallarından dolaşan bilgilerin bombardımanı altındayız. Hangisine nasıl güveneceğiz, hangi bilgiyi nasıl konfirme edeceğiz, neye göre hareket edeceğiz? Bunun için 21.Yüzyıl Becerileri içinden medya okuryazarlığı becerisine ihtiyaç var. 

21. Yüzyıl Becerileri Veriden beslenmek
veri / data ikon

Aynı anda ciddi bir bilinmezlik sisi içinden geçiyoruz. Yeni bir hastalık ile karşı karşıya kaldığımız, savunma ve savaşma yöntemlerini cephede keşfettiğimiz bir dönemdeyiz. Memleketimizin  “kervan yolda düzülür” desturu bu anlamda konuya uygun gibi gözüküyor; ama yalnız başına tanımlamaya yeterli değil. Virüs ile ilgili veriler, araştırmalar süreç içinde ortaya çıkarken bir yandan sağlık sisteminde yığılmalar, hastalanan hatta ölen insanlar söz konusu. Bilginin son derece değişken olduğu bu ortamda 21.Yüzyıl Becerileri açısından esneklik ve uyum kritik hale geliyor. 

Hızlı Müdahale & Uygulama (Lean Business Model)

Sorunu tek yönlü ele almanın imkansız olduğunu; çözüm bulmak için elimizdeki veriyi gerçeklik süzgecinden geçirip kategorize etmek, önemine göre önceliklendirmek gerektiğini görüyoruz. Diyelim ki bütün bunların hepsini yaptık… Hatta farklı açılardan farklı çözüm fikirleri de ortaya koyduk. Nerden, nasıl başlayacağız; nasıl hayata geçirip sonuç alacağız? 

İşte son zamanlarda dillere pelesenk olan “Girişimcilik” ruhu burada devreye giriyor. Belki de son yıllarda haddinden fazla ya da yanlış taraftan şişirilen “Girişimcilik Ekosistemi” bu noktada ayağını yere basıp ben buradayım ve işe yarıyorum deme fırsatına sahip. Sorunu parçalara ayırıp farklı açılardan yaklaşan çözümleri “Yalın Girişimcilik” modeli ile hızla prototipleyen, deneyen, çevik tasarım ve üretim modellerini uygulayan, ilk denemeden alına dönütlerle ihtyaca ve şartlara göre pivot edebilen, esnek sistemler uygulamak zorundayız. İnsan odaklı çözümler üretirken bunları çabuk hayata geçirmek için küçük gruplardan başlayarak test ve geri bildirim süreçleri ile tasarım ve üretim süreçlerini eş zamanlı ilerletmeliyiz.

21. Yüzyıl Becerileri Hızlı müdahale & ugulama
hız ikon

İster bir girişimcilik ister kurumsal ekosistemde bir dişli olalım; inisiyatif alan, hesaplanmış riskleri yaygın dağılımda ve hızla modelleyen, buna göre yön, sistem ve hız değiştirebilen bir metalite ile hareket etmek durumundayız. Yıllar süren ARGE veya laboratuvar araştırmalarının bugünkü soruna çözüm bulmasını bekleyecek zaman ve kaynağımız yok. Dalış maskelerinden solunum maskesi, açık kaynak donanımlardan ventilatör üretebilmek için 21.Yüzyıl Becerileri açısından Girişimci ruhuyla ilerlemeliyiz. (Yeni nesil teknolojiler ile üretilen #Koronavirüs çözümlerine dair yazımızı BURADA okuyabilirsiniz)

Esneklik & Dayanıklılık (Agility & Resilliance)

Tüm bu adımları uyguladık ve çözümü hayata geçirdiğimizi düşünelim… Orada bitiyor mu? Tabii ki HAYIR! 🙂 Çünkü Heraklitos’un da dediği gibi “Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir.” ya da daha yakın bir zamandan, Arthur Schopenhauer’dan duymak isterseniz “Değişim, değişmeyen tek şeydir.”

Bulduğumuz çözümler çeşitli nedenler dolayı yetersiz kalabilir. Örneğin virüs mutasyona uğrayabilir. Bu durumda alınan tedbirlerden tedavi araçlarına kadar değişime ayak uydurmak zorunda kalırız. Ya da sürecin devamında çözümün sürekliliği söz konusu olmayabilir. Bazen kısa vadeli çözümler uzun vadeli sorunlara bile sebep olabilir; ya da sadece yetersiz kalabilir. Örneğin #korona salgınında kimi yerlerde sosyal mesafe için alınan önlemler bir noktada kaynakların bitmesine, gıda, temizlik vb temel ihtiyaçların kıtlığına neden olabilir. 

21. Yüzyıl Becerileri Esneklik & dayanıklılık
agile ikon

Ya da bazı yerlerde alınan tedbirler başka bölgelerde yeterli veya etkili olmayabilir. Bunun kaynağı iklim, şehir veya kırsal ortam, nüfus yoğunluğu gibi fiziki koşullar ya da toplumsal / kültürel farklılıklar olabilir. Veya çözümün uygulaması farklı sosyal veya kültürel yaklaşımlar nedeniyle değişiklik gösterebilir. Burada da bu farklılıkları gözetilerek hareket etmemizi gerektirir.  

Bu örnekler sorunun çeşitli perspektiflerden ve farklı zaman dilimlerinde değerlendirilmesi gerektiği kadar uygulanan 21.Yüzyıl Becerileri açısından çözümlerinde esnek ve değiştirilebilir olması zorunluluğunu ortaya koyuyor. Yani dinamik kararlar verebilmemiz, uygulama biçim ve yöntemlerinde çabuk değişime gidebilir, hızla adapte olabilmemiz lazım. 

Bazen de dayanıklılık ön plana çıkabilir. Sonuca ulaşmak için belirli bir rotada tüm zorluklara ve sıkıntılara rağmen ilerlememiz, uzun soluklu çözümlerde dirayet göstermemiz gerekebilir. Ya da uyguladığımız yöntemler cevap vermediğinde, istediğimiz sonuçları alamadığımızda denemekten, tekrar denemekten ve tekrar denemekten vazgeçmemeliyiz.

Peki ne olacak şimdi?

Öncelikle konuyu bireyselden kurumsala, kamudan toplumsala, hatta globale kadar her ölçekte değerlendirmek zorunda olduğumuzu kavramış olmalıyız. Ama değişimin bireyden başlayarak kitleselleştiğini, kişilerin içselleştirmediği değerlerin yaygın hale gelemediğini, kavramların ve akımların tabandan yayıldığı zaman gerçekten etkili olduğunu düşünüyorum. 21.Yüzyıl Becerileri açısından da bu böyle.

Ne olacak ikon

Bu anlamda önce kendi değişimimizin lideri olmak durumundayız. Bizler bireysel olarak değişime, yenilenmeye, iyileşmeye açık olduğumuz zaman içinde bulunduğumuz ortamları, iş yerlerini, kurumları ve hatta toplumları değiştirme gücüne sahibiz. Ve de en büyük kontrol gücümüz de kendimiz… Yani en hızlı, en etkili, en derinden en güçlü değişimi kendimizde yapabiliriz. Bizden ötesini değiştirmek için daha fazla kaynağa ve imkana ihtiyaç var. Dolayısıyla “ben” başlamak için mükemmel bir nokta! 

Ve öğrenmenin hiç bitmeyecek bir macera olduğunu da unutmamalıyız. Yenilenmenin heyecanı ile bir kere beslenmeye başladığımızda zaten onun hiç sönmeyecek bir ateş olmasını isteyeceğiz. Bunun için de temelde var olan değerlerimizi hatırlayıp, onların üzerine inşa ettiğimiz kişisel gelişim yolculuğumuzda yeni nesil teknoloji ve yöntemlerin sadece araç olduğunu unutmayacağız. Kompleks sorunlara yaratıcı çözümler bulmak için; teknik ve mesleki becerilerimizi sürekli tazeleyecek, işbirliği ve paylaşım kültürünü de benimseyerek, sosyal becerilerimizi tutkal olarak kullanacağız. “Ben yapıyorum;sen de yap“ diyeceğiz. 

#maker #makerhareketi #sendeyap

21.Yüzyıl Becerileri ve Kategorileri

Framework for 21st Century Learning - 21. Yüzyıl Becerileri Öğrenme Tablosu
  • Öğrenme ve yenilik becerileri: Eleştirel düşünme ve problem çözme, iletişim ve işbirliği, yaratıcılık ve yenilikçilik
  • Dijital okuryazarlık becerileri: Bilgi okuryazarlığı, medya okuryazarlığı, Bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) okuryazarlığı
  • Kariyer ve yaşam becerileri: Esneklik ve uyarlanabilirlik, inisiyatif ve öz yönlendirme, sosyal ve kültürler arası etkileşim, verimlilik ve hesap verebilirlik

21. Yüzyıl Becerileri – Öğrenme ve Yenilenme Becerileri

⮚ Yaratıcılık ve Yenilenme

  • Çalışma hayatında orijinalite ve yaratıcılık sergilemek
  • Diğerlerinin işine yarayacak yeni fikirler geliştirmek, uygulamak ve anlatmak
  • Yeni ve farklı bakış açılarına açık ve uyumlu olmak
  • Yeniliğin geliştiği alanlarda yaratıcı fikirlerle somut ve yararlı yardımlarda bulunmak

⮚ Eleştirel Düşünme ve Problem Çözme

  • Anlamaya yönelik doğru akıl yürütmek
  • Karmaşık seçimler yapmak ve kararlar vermek
  • Sistemler arası ilişkileri anlamak
  • Farklı bakış açılarını netleştirmeye ve daha etkili çözümler üretmeye yönelik sorular belirlemek ve sormak
  • Problem çözmek ve soruları yanıtlamak üzere bilgiyi sınırlandırmak, çözümlemek ve birleştirmek

⮚ İletişim ve İşbirliği

  • Konuşurken ve yazarken düşünceleri ve fikirleri açık ve etkili bir şekilde birleştirip kullanmak
  • Farklı takımlarda etkin çalışabilme becerisi göstermek
  • Ortak bir amaca ulaşabilmek için gerekli çabayı gösterecek şekilde esnek ve istekli olmak
  • İşbirliğine dayalı çalışmalar için sorumluluğu paylaşmak

21. Yüzyıl Becerileri – Bilgi, Medya ve Teknoloji Becerileri

⮚ Bilgi Okuryazarlığı

  • Problemlerin çözümüne yönelik olarak; bilgiye yeterli ve etkili düzeyde ulaşmak, bilgiyi eleştirel ve yeterli düzeyde değerlendirmek, doğru ve yaratıcı bir şekilde kullanmak
  • Bilginin erişimine ve kullanımına yönelik olarak etik ve yasal konularda temel bir anlayışa sahip olmak

⮚ Medya Okuryazarlığı

  • Medyadaki iletilerin hangi amaçlara yönelik ve hangi araçları, özellikleri ve yenilikleri kullanarak nasıl yapılandırıldığını anlamak
  • İnsanların iletileri nasıl farklı yorumladığını, değer yargılarının ve bakış açılarının nasıl işe katılıp katılmadığını, medyanın inanç ve davranışları nasıl etkilediğini gözlemek
  • Bilginin erişimine ve kullanımına yönelik olarak etik ve yasal konularda temel bir anlayışa sahip olmak

⮚ Bilgi ve İletişim Teknolojileri (ICT) Okuryazarlığı

  • Bilginin ekonomik kullanımına yönelik olarak, bilgiye erişmek, yönetmek, bütünleştirmek, değerlendirmek ve yaratmak üzere dijital teknolojileri, iletişim araçlarını ve/veya ağları uygun kullanmak
  • Bilgiyi araştırmak, düzenlemek, değerlendirmek ve paylaşmak üzere teknolojiyi araç olarak kullanmak, ve bilginin erişimine ve kullanımına yönelik olarak etik ve yasal konularda temel bir anlayışa sahip olmak

21. Yüzyıl Becerileri – Yaşam ve Meslek Becerileri

⮚ Esneklik ve Uyum

  • Farklı rol ve sorumluluklara uyum sağlamak
  • Karmaşık ve önceliklerin değiştiği ortamlarda etkin olarak çalışmak

⮚ Girişimcilik ve Öz-Yönelim

  • Kendi anlayışını ve öğrenme gereksinimlerini gözlemlemek
  • Uzmanlaşmak üzere temel becerilerin ve/veya öğretim programının sınırlarını aşarak kendi öğrenme sınırlarını ve fırsatlarını keşfetmek, genişletmek
  • Becerilerini profesyonel düzeye yükseltmek üzere girişiminde bulunmak
  • Başkalarının gözetimi olmaksızın görevleri tanımlamak, öncelik sırasına koymak ve tamamlamak
  • Zamanı etkili kullanmak ve iş yükünü idare etmek
  • Öğrenmenin yaşamboyu bir süreç olduğuna ilişkin kararlı davranışlar sergilemek

⮚ Sosyal ve Kültürlerarası Beceriler

  • Diğerleriyle uygun ve üretken bir şekilde çalışmak
  • Uygun olduğunda grupların ortak anlayışını ayarlamak
  • Yenilikleri arttırmak ve iş kalitesini yükseltmek üzere kültürel farklılıklar arasındaki boşlukları doldurmak ve farklı bakış açılarını kullanmak

⮚ Üretkenlik ve Sorumluluk

  • İşin zamanında ve kaliteli yapılabilmesi için yüksek standart ve hedefler belirlemek ve bunlara ulaşmak
  • Titiz ve olumlu iş etiği sergilemek (örneğin, işe zamanında gelmek ve güvenilir olmak)

⮚ Liderlik ve Sorumluluk

  • Diğerlerini belirli bir hedefe yönelik etkilemek ve yönlendirmek üzere bireyler arası problem çözme becerileri kullanmak
  • Ortak bir hedefe ulaşmak üzere diğerlerinin güçlerini düzenlemek
  • Dürüst ve etik davranışlar sergilemek
  • Zihninde toplum yararını düşünerek sorumlu davranmak

3dprint 3d print 3d printer 3d yazıcı agile design ameliyat maskesi ameliyat maskesi yapımı araştırma arduino arduino proje arduino projeleri arduino projelerinin blink cerrahi maske cerrahi maske yapımı covid19 diy face shield kaynak kendini geliştir kişisel gelişim koronavirüs koronavirüs belirtileri koronavirüs son durum kumaş maske led lamba led yakıp söndürme maker maker atölye maker atölye kurulumu maker hareketi maker ruhu maske nasıl yapılır n95 maske proje sorun çözme tasarım teknoloji proje ventilatör yeni nesil eğitim yüz koruyucu siperlik yüz koruyucu yapımı yüz siperlik çevik tasarım üretim

Read More
30Mar
Cerrahi Maske ve N95 Maske Yapımı
AraştırmaLeave a comment

Cerrahi Maske ve N95 Maske Yapımı

Cerrahi Maske Yapımı Hakkında Genel Açıklama

Maske sayısındaki azalmalar dünyanın bir çok yerinden Cerrahi maske yapımı ile alakalı paylaşım yapılıyor. Birbirimize destek olmak istediğimiz günlerde cerrahi maskelerin yapımları sakıncaları ve avantajlarından bahsedilmeksizin paylaşılıyor.

Bu tip çalışmalarda çok dikkat edilmesi gereken Malzeme seçimi yapım becerisinden daha önemli hale geliyor. Yazının o kısmını lütfen inceleyin.

Eğer çalışıyorsanız yada dışarıda insanların kalabalık olduğu yerlerde sürekli bulunmak, onlarla iletişim kurmak zorundaysanız Cerrahi maske dışında ayrıca yüz koruyucu siperlik de yapmanızı tavsiye ederiz. Link için yazıya tıklayın

Cerrahi maske konusunda açıklanan bilgi olarak; sadece Çin’de günde 116 milyon üretim yapılabildiği söylendiği için bu konu bir eksiklik olarak düşünülmüyordu. 3 Nisan itibariyle herkesin maske takması bir zorunluluk haline getirildi.

Yine de tükenme ihtimaline karşı ameliyat yüz maskeleri için bir alternatif oluşturma çalışmaları var. Tabii burada kullanılan malzemelerin koronavirüsle tepkimesi önemli hale geliyor. 3d yazıcı yerine kumaş kullanımının birçok örneği paylaşılıyor

3d yazıcıdan çıkan parçalar solunumla alakalı noktalarda taşıdığı partiküller, antibakteriyel olmayan yapısı nedeniyle tercih edilmiyorlar. Yine de bu konuda ciddi bir çaba var ve sterilizasyon yapılarak kullanım kolaylıkları ile ilgili araştırmalar netleştikçe bu sayfaya ekleyeceğiz.

Eğer siz de koronavirüse karşı birşey yapmalıyım/yapabilirim, bir çalışma yaparsanız beni de haberdar edin diyorsanız, lütfen aşağıdaki linkteki formu doldurun

N95 ve Cerrahi Maske Yapımı için Malzemelerin Karşılaştırması

Cerrahi Maske yapımına geçmeden önce kullanacağınız malzeme seçimini lütfen önemseyin. Korunma amaçlı hareket ederken hatalar yapmayalım.

Cerrahi maskelerin ve n95 maskelerin performansını gösteremese yarısı etkisinde maskeler yapmak mümkün. Aşağıdaki ekran görüntüleri için şu araştırmadan faydalandım: https://www.researchgate.net/publication/258525804_Testing_the_Efficacy_of_Homemade_Masks_Would_They_Protect_in_an_Influenza_Pandemic

Görüleceği gibi ameliyat maskesine en yakın filtre malzemesi elektrikli süpürge torbaları. Filtre etme oranı %89 olan ameliyat maskelerine yakın %86. Tek kriter virüsün size geçmesi değil tabii ki. Bir de nefes alınması gerekiyor ki bu konuda süpürge torbaları berbattır.

Nefes alma konusunda ameliyat maskesine en yakın çözüm tişört ve antibakteriyel yastık kılıflarıdır. Bunlar da virüsü %60-70 aralığında tutarlar (ameliyat maskesi %89)

N95 ve diğer tıbbi maskeler insanlarla birebir ilgilenen sağlık çalışanları için uygundur. Başka insanlarla bu kadar yakından temas etmeyeceğiniz durumlar için tıbbi maskeler yerine evde katlayarak yapabileceğiniz pamuklu kumaş maske fazlasıyla yeterlidir. Evde yaptığınız kumaş maskenin bir avantajı da cerrahi maskeler gibi günlük kullanım sonrası çöpe atmak yerine eve gelince çamaşır makinesine atarak ertesi gün tekrar kullanabilirsiniz. (kurumaz diyorsanız 3 tane yapın 🙂 )

Baskısız Dikişsiz Cerrahi Maske Üretimi

Yapabileceğiniz en zahmetsiz maskelerden biri. Dikiş yapmadan bir pamuk kumaş ve 2 lastikle pratik ve hızlı bir şekilde yapabilirsiniz.

Sosyal medyada neredeyse herkesin bir yapım videosu paylaştığı bu dikişsiz cerrahi maske için seçtiğiniz malzemeyi yukarıdaki malzeme karşılaştırmasına bakarak yapmanızı tavsiye ediyoruz

Koronavirüse karşı biz de Dikebiliriz Hareketi

cerrahi maske dikimi

Bu proje ihtiyaç halinde yardım olarak yapılabilecek bir ameliyat maskesi öneriyor.

Antibakteriyal Örtülerle Cerrahi Maske yapımı

antibakteriyal örtüden cerrahi maske

Bu maskede örtü çarşaf kullanarak ameliyat maskesi yapımını anlatıyor. Maske pratik ve biraz dikiş becerisi gerekiyor gibi. Tarif linki için yukarıdaki resme tıklayın

Origami ile N95 Maske Yapımı

Elektrikli süpürge torbalarının hava geçiriminde ne kadar zor olduğunu belirtmiştim yukarıda. Bu modelde torbalarla model oluşturuluyor ve yüze çok iyi oturan bir N95 maske elde ediliyor.

Maske uzun süre takılabilir mi bilemiyorum nefes almanın zor olabileceğini düşünüyorum ama yine de iyi bir alternatif olduğu çok açık.

Bu modeli yapmak için elektrikli süpürge torbasının yanında iyi bir katlama becerisi gerekiyor. Şablon dosyası ve açıklamalar için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz.

St. Joseph Health Cerrahi Maske

HelpfulEngineering Cerrahi Maske Yapımı

helpfull engineering cerrahi maske

Kumaş alışveriş çantalarından maske yapımı yine başvurulabilecek bir yol. Detaylı bilgi için resme tıklayın

MakersHabitat’tan Kumaş Maske Yapımı

Butona tıklayarak gidebileceğiniz sayfada yapımı detaylıca anlatılıyor
Yine videodan da izleyebilirsiniz:

Bir Sağlık Çalışanından Ameliyat Maskesi Tarifi

sağlık çalışanından cerrahi maske

Yapım tarifi için resme tıklayabilirsiniz

Koronavirüse karşı Yüz Koruyucu siperlik yapımı hakkında bilgi almak isterseniz o sayfaya geçebilirsiniz

Read More
27Mar
Koronavirüse Karşı Yüz Koruyucu Siperlik Yapımı
AraştırmaLeave a comment

Koronavirüse Karşı Yüz Koruyucu Siperlik Yapımı

Yüz siperlikleri partikül sıçraması veya yüze direk öksürük yoluyla bulaşmaları engelleme amacıyla kullanılıyor. Normalde piyasa değeri de çok yüksek olmayan bu maskeler bugünlerde fiyatları oldukça yükselmiş stoklarda da azalmaya başlamış durumda.

Özellikle sağlık çalışanlarının bunlara erişiminde problem olmaması gerekir. Siperlik üretimi için dünyada sayısız tasarımcı sayısız yöntem ortaya çıkmaya başladı. Bu sayfada bu yöntemleri paylaşacağız. Siz de burada olmayan ama aklınıza yatan bir siperlik modeli bulursanız lütfen bana serdar@makeratolye.com adresine iletin, buraya ekleyelim

Yeni siperlik örnekleri geliyor. Geldikçe ekliyorum. Bu döküman 29.03.2020 de güncellenmiştir.

Eğer siz de koronavirüse karşı birşey yapmalıyım/yapabilirim, bir çalışma yaparsanız beni de haberdar edin diyorsanız, lütfen aşağıdaki linkteki formu doldurun

01. Basit Yöntemlerle Üretim

Bu bölümde kısa sürede hızlı üretim örnekleri yeralacak. Siz de çevrenizde üretim yöntemi ve sonuç olarak akla yatkın yöntemler bulursanız lütfen iletin.

Basit Üretim Yüz Koruyucu Siperlik No:1

Yapım süresi

2-3 dakika

Gereken malzemeler

  • yapışkan sünger (kapı süngeri)
  • zımba
  • makas
  • çifttaraflı bant
  • asetat
  • lastik

Basit Üretim Yüz Koruyucu Siperlik No:2

Gereken Süre

Yaklaşık 2-3 dakika

Gereken Malzeme

  • Asetat
  • Kalıp
  • Kalın lastik
  • Dikiş

Basit Üretim Yüz Koruyucu Siperlik No:3

Gereken Süre

Yaklaşık 2-3 dakika

Gereken Malzeme

  • Polietilen köpük (yoga matı)
  • Sıcak silikon tabancası
  • Zımba
  • Asetat (veya Pvc dosya kapağı)
  • Lastik

Basit Üretim Yüz Koruyucu Siperlik No:4

Gereken Süre

Birim başına toplu kesimle gerçekleştiğinde yaklaşık 1 dakikadır.

Gereken Malzeme Ekipman

  • Temiz görüntü veren Pet/Peta/Petg/Polikarbon/Vinil panel
  • Lastik
  • Tercihen Lazer kesim makinası

İlgili dokümanı inceleyebilirsiniz

Basit Üretim Yüz Koruyucu Siperlik No:5

Gereken Süre

Yaklaşık 2-3 dakika

Gereken Malzemeler

  • Asetat
  • Kapı altı süngerli bant
  • Lastik
  • Zımba

Basit Üretim Yüz Koruyucu Siperlik No:6

Bu model nefes almakta zorlanmaya neden olabilir ama en hızlı üretim sanırım budur;

Gereken Süre

1 dakika

Gereken Malzemeler

  • Asetat
  • Ameliyat maskesi

Basit Üretim Yüz Koruyucu Siperlik No:7

Bu model Kocaeli bölgesinden Atölye.Atölye isimli bir Maker Atölye’den geldi. Yöntem oldukça pratik ve seri bir şekilde yapmak mümkün. Çekilen video için Kadir Savaş OMURCA’ya ayrıca teşekkür ediyoruz. Paylaştıkça güçleniyoruz. Atölye.atölye nin web sitesi https://www.atolyeatolye.com/ Ayrıca instagram üzerinden https://www.instagram.com/atolye.atolye/ adresinden de takip edebilirsiniz.

Gereken süre

15 dakika

Gerekli Malzemeler

  • sert plastik, pvc
  • lastik
  • maket bıçağı
  • delmek için matkap
  • yankeski
  • cetvel
  • asetat kağıdı

B. 3d Yazıcılarla Yapılan Yüz Siperlikleri

01. Prusa Firmasının Açık Kaynak Modeli

Yapım Süresi

Yazıcıya bağlı olarak 2-3 saat

Gereken Malzeme

  • 3d Yazıcı
  • Asetat
  • Delgeç

02. 3 boyutlu Destek Açık Kaynak Modeli

Yapım süresi

Yazıcıya bağlı olarak 1-2 saat

Gereken malzemeler

  • Petg Plaka
  • Lastik
  • Delgeç

3 boyutlu destek kendi sitesi üzerinden parçaları iletebileceğiniz bir ağ kurmuş. Yazıcı sahibiyseniz bu siteye üye olup siz de bastığınız dosyaları onlara gönderebilirsiniz.

Dosyalara erişim için tıklayın

03. Habiteer Workshop modeli

Yapım Süresi

Yazıcıya bağlı 2 saat

Gereken Malzemeler

  • 3d yazıcı
  • Petg plaka / asetat
  • Bant
  • Lastik

Dosya ve açıklamalarına buradan ulaşabilirsiniz

04. Arallabs Fast 3d Print Modeli

Ozan Aral tarafından yapılan bu tasarım da diğerleri gibi ama bir farkı var çok hızlı basılabiliyor. Yarım saatte!

Gereken süre

Yazıcıya bağlı olarak 27-35 dk

Malzemeler

  • Lastik
  • 3d yazıcı
  • Asetat

Read More
25Mar
Koronavirüs Covid19 İçin Maker Olarak Ne Yapabiliriz?
AraştırmaLeave a comment

Koronavirüs Covid19 İçin Maker Olarak Ne Yapabiliriz?


01. Koronavirüs Covid19 Salgını İçin Maker Olarak Neler Yapabiliriz?

Maker Olarak, yapan Üreten insanlar olarak bütün dünyayı etkileyen Koronavirüs karşısında hepimiz birşeyler yapmak istiyoruz. İnternet üzerinde kaynakları inceleyip kendime not alırken elimdeki kaynakları paylaşmak istedim.

Bu kaynakları paylaşırken burada yapılan çoğu üretimin alt metninde üretilen ne olursa olsun sorumluluğun üreticide olduğu belirtiliyor. Bunu unutmadan bu kaynakları inceleyip yorumlamanızı rica ediyorum. Ayrıca edindiğiniz farklı kaynakları da serdar@makeratolye.com adresine gönderebilirseniz yazıya ekleyebilirim.

Eğer siz de koronavirüse karşı birşey yapmalıyım/yapabilirim, bir çalışma yaparsanız beni de haberdar edin diyorsanız, lütfen aşağıdaki linkteki formu doldurun

Öncelikle vatandaş olarak sorumluluğumuzu yerine getirmeli ve Sağlık bakanlığının belirttiği maddelere uymalıyız.

Sağlık Bakanlığından 14 madde

Peki problemler karşısında çözümler üretmeyi düşünen bir topluluk olarak, bir maker olarak biz ne yapabiliriz?

Koronovirüse karşı yapılabilecek şeyler konusunda faydalı faydasız çok fazla paylaşım yapıldığı için çokluğun yokluğa evrildiğini düşünüyorum. Bu nedenle düzenli güncelleme yaparak bu sayfadan gelişmeleri ve yapabileceklerimizi paylaşacağım.

Koronavirüs salgını sırasında hastanelerde doktorların hemşirelerin hastane görevlilerinin kullanabilecekleri yüz siperlikleri maskeler gözlükler ucuz ve tedariği kolay malzemeler diye düşünüyoruz.

Yeterli sayıda üretimin olmaması, ürünlerin karaborsaya düşmeleri gibi nedenlerle bu tip sarf malzemeleri (yüz maskesi ameliyat maskesi vs) bulunamayabiliyor.

Bulunsa bile önümüzdeki dönemde ne kadar süreceği belli olmayan salgında bu malzemelerin tükenmeyeceği ile ilgili herhangi bir güvencemiz yok.

İşte bu malzemelerin ve objelerin üretimi çok kolay olabilir.


02. Koronavirüse Karşı Açılmış Topluluk Sayfaları

Dünyada birçok grup organizasyonu oluştu ve bunlar daha iyi çözümler bulabilmek için canla başla çalışıyorlar. Siz de bunlara katılabilirsiniz

02.A. 3d Printing Covid19 Server

Bu discord kanalında tüm dünyadan paylaşımlar örnekler ve tartışmalar bulabilirsiniz

02.B. Adafruit discord kanalı

Bu kanalda bir çok maker bulunuyor ve fikir sorabileceğiniz oldukça fazla ve farklı disiplinden olması giirlebilecek ilk gruplardan gibi duruyor
Ayrıca şu anda açık kaynak bir yüz maskesinin üretimine de aktif destek veriyorlar

02.C. Helpful Engineering Slack Kanalı

Bir başka hararetli tartışma ve üretim kanalı, tüm dünyadan mühendis var ve hızla büyüyorlar, katılıp en son gelişmeleri oradan takip edebilirsiniz

02.D. 3 Boyut Destek Telegram grubu

Türkiye’nin dört bir yanından yazıcı sahiplerinin kaydolduğu şimdilik sadece 3 boyutlu yazıcıyla ve sadece koruyucu yüz siperliği üretimi yapabileceğiniz bir sayfa, fikir paylaşımı yok maalesef

02.E. Global 3D Printer & Talent Public Crowdsourcing for COVID-19

Bir Global 3d printer ağı kuruldu. Siz de kendiniz bu ağa dahil edebilirsiniz.
Ağı görüntülemek için:


Ağa üye olmak için: (global görüntülenebileceği burada vereceğiniz bilgilere dikkat edin

02.F. Open Source COVID19 Medical Supplies

Açık kaynak Covid19 Medikal Ürünler paylaşım Facebook grubu


03. Resmi Kurum Devlet Çağrıları

03.A. CECIMO’nun Korona Çağrısı

3d Yazıcılar yani Eklemeli üretim (additive manufacturing) yapan bireylerin firmaların bağlı olduğu CECIMO tüm üreticilere katılım çağrısı yaptı: CECIMO birliği bu dönemde yetersiz üretimlerin tamamlanabilmesi adına patentlerin bir süre kaldırılmasını talep etti.

03.B. Amerikan Sağlık Bakanlığı HHS nin Çağrısı

Amerikan Sağlık bakanlığı HHS (The U.S. Department of Health and Human Services) Yeni Coronavirüse karşı ürün geliştirme önerileri için çağrıda bulundu

03.C. İngiltere Başbakanının Koronaya Karşı üretim Çağrısı

İngiltere başbakanı tüm üreticileri NHS ventilatörleri yapmaya çağırdı. Sağlık Sekreteri Matt Hancock, mühendislik firmalarının üretim bantlarında değişikliğe giderek bu ventilatörlerden üretilmesiniz istedi. (Bu normalde savaş zamanı uygulanabilen bir politika)

03.D İSTKA’dan Covid19 İle Mücadele Ve Dayanıklılık Programı

Programın Genel Hedefi:

COVID-19 salgın riski ile mücadeleye katkı sağlayacak ve salgının etkilerinin azaltılmasına yönelik acil çözüm sunan projelerin desteklenmesi

Programın Öncelikleri

Öncelik 1: Virüsün yayılımının önlenmesi ve kontrol altına alınması

Öncelik 2: Halk sağlığı için acil hazırlık ve müdahale çalışmaları

Öncelik 3: Salgının ülke ve bölge ekonomisine negatif etkilerinin azaltılmasına yönelik yenilikçi uygulamalar geliştirilmesi

PROGRAMIN TOPLAM BÜTÇESİ 51.000.000 TL

PROJELERE SAĞLANACAK ASGARİ VE AZAMİ DESTEK MİKTARI
Asgari Tutar: 200.000 TL Azami Tutar: 2.000.000 TL

Kâr Amacı Gütmeyen Kurum/Kuruluşlar için destek, projenin toplam uygun maliyetinin %25’inden az olamaz ve %100’ünü aşamaz. Kâr Amacı Güden İşletmeler için destek, projenin toplam uygun maliyetinin %25’inden az ve %50’sinden fazla olamaz.


04. Koronavirüse Karşı ne Üretebiliriz?

Koronavirüsle mücadelede neler hangi malzemeler eşyalar objeler parçalar kullanıldığı ile ilgili Open Source COVID19 Medical Supplies OSCMS bir liste yayınladı. Liste bir Google dökümanı ve oldukça detaylı kendi içindeki linklerle detaylara ulaşabilirsiniz

While patients are hospitalized but in non-critical condition, healthcare workers typically wear N95 masks, gowns, and gloves and sometimes face masks to prevent undue droplet-based virus contact.

Open Source Covid19 Group

Yani kritik olmayan durumda doktorlar N95 maskeleri, önlükler, eldivenler ve bazen de yüz maskelerini virüs sıçrama olasılığını biraz engellemek için kullanırlar. Hastaların durumu kritik hale gelince kullanılan materyaller negatif basınç odası ve sağlık çalışanları da Positif basınç CAPR kıyafetleri giyerler. Bu kıyafetlerden yapamayacağımıza göre burada konu birkaç noktaya odaklanmış oluyor

04.A. Koronavirüs ve Yüz Koruyucu Siperlik (Face Shield)

Sizden gelen bilgilerle yüz koruyucu siperlik için çok fazla yöntem birikti. Hepsini bu sayfaya ekliyordum. Okumayı kolaylaştırmak adına ayrı bir sayfa açmak daha mantıklı geldi. O yazının içeriği:

Yüz koruyucu siperlikle ilgili yeni yazımızdan siz de kendi imkanlarınızla maske yapımına girişebilirsiniz. Düğmeye tıklayarak yeni yazıya gidebilirsiniz:

Yüz koruyucu maskeler koronavirüsü direk engelleyen maskeler değildir. Daha çok sıçrama ile bulaşma ve havada asılı kalan virüse karşı koruma sağlar. Bu parçalar hastanelerde doktorlar tarafından pratik yapılabiliyor ama bugünlerde bu konuda desteğe ihtiyaçları olabilir.

Bu yüzden dünyada birçok yerde bu soruna çözüm olabilecek fikirler düşünülüyor


04.B. N95 Maske ve Cerrahi Maske Yapımı

Bu başlıkta çoğalan yazıları ayrı bir yazıya ekledim sizden yeni eklemeler geldikçe de zenginleştirmeye devamedeceğiz.


05. Medyadan Maker Koronavirüs projeleri

İnsanların çaresizlikle birçok şeye giriştiğini görüyoruz. Hep söylediğimiz gibi “Bir şeyin 3d basılabiliyor olması onun basılması gerektiğini göstermez”

05.A. İtalya’da 3d basılan Oksijen Valfleri

Brescia’da 250 koronavirüs vakası olan hastanede bu özel oksijen valfleri tükenmiş. Firmadan istendiğinde aldıkları yanıt ellerinde olmadığı olmuş. Bu parçalar için hastaneyi ziyaret eden Isinnova Ceo’su Cristian Fracassi bunlardan birkaç deneme üretmiş ve Lonati isimli başka bir firmayı da dahil ederekkendi yazıcılarına ek olarak (fdm galiba) Lonati’nin SLS yazıcısıyla birlikte valfleri üretmişler

Daha sonra kendilerine orjinal parçayı üreten firma tarafından dava açılmış. Ama sanırım toplum tepkisiyle bu dava geri çekilecektir.

05.B. Koronavirüse karşı Materialise’ın 3d Print Kapı Kolu

Siparişle üretim merkezi olan Materialise Koronavirüse karşı gayet mantıklı bir çözüm olarak kapıların el kullanılmadan açılmasını sağlayan bir aparat yapmış ve bunu paylaşmışlar. Linkten dosyalara ulaşabilirsiniz

05.C. 3d Yazıcılarının Kullanılabileceğini Açıklayan Kuruluşlar

Bazı firmalar toplu olarak Yazıcılarını bu konuda hizmete sunabileceklerini açıkladılar
https://www.bcn3d.com/ (63 yazıcı)
https://airwolf3d.com/
https://www.flashforge.com/ (200 yazıcı)
https://www.carbon3d.com/
https://www.hp.com

05.D. Prusa’nın Ürettiği Paylaştığı Yüz Koruyucu Maske

Prusa ise 1096 yazıcılı fabrikasıyla Çek hükümetine 10000 yüz koruyucu maske üreteceğini duyurdu ve ilk partiyi teslim etti
https://blog.prusaprinters.org/from-design-to-mass-3d-printing-of-medical-shields-in-three-days/
Tasarımı da herkesin indirebilmesi için açık kaynak olarak ekledi
Bu çalışma Gizeh Triana’nın Grabcad sitesindeki ilk çalışma editlenerek oluşturuldu
https://grabcad.com/library/coronavirus-flu-reusable-mask-1

Stratasys 27 MArta kadar bir haftada 5000 adet yüz koruyucu maske üreteceğini ve bunu artırabileceğini açıkladı. Stratasys CEO’su Yoav Zeif “İş gücümüz ve ortaklarımız 24 saat çalışmaya hazırdır.” dedi. Linkten detaylara bakabilirsiniz.

05.E. Copper3d Antibakteryal Maske Tasarladı

PLActive diye kendi özel antibakteryal malzeme üreticisi olan Copper3d açık kaynak olduğunu söylediği bu maskeleri daha sonra henüz test de edilmediğini o yüzden yeni versiyon çıkana kadar ve özel malzeme kullanabilene kadar kimsenin basmamasını da istediler

05.F. Massachusetts General Hospital Ventilatör Yarışması

Massachusetts General Hospital bir yarışma açtı. Bir mekanik ventilatör yapımını hedefleyen yarışmanın sayfasına buradan gidebilirsiniz:


Koronavirüs Hakkında Sık Sorulan Sorular

Koronavirüs Belirtileri nelerdir?

Burun akıntısı
Boğaz ağrısı
Öksürük
Ateş
Nefes almada zorluk (ağır vakalarda)

Koronavirüs Haritası

https://www.covidvisualizer.com/ adresinde canlı bir harita var

Koronavirüs Son Durum

https://www.worldometers.info/coronavirus/ adresinden son durumları ülke ülke inceleyebilirsiniz.

Koronavirüs Testi

https://koronaonlem.saglik.gov.tr/ bu adresten Koronavirüs testine ulaşabilirsiniz

Read More
×