Showing posts tagged with: tasarım
01May
Çevik Tasarım Hakkında Bilmeniz Gereken Temel Bilgiler
AraştırmaLeave a comment

Çevik Tasarım Temel Bilgiler

Çevik Tasarım ile ilgili Seminer / Webinar ürünümüzü buradan inceleyebilirsiniz.

Çevik Tasarım Ürün Resmi
Çevik Tasarım

Çevik Nedir?

Çevik (Agile), aslen yazılım ürünleri geliştirmek için kullanılan yinelemeli (iterasyon) bir yapıdır.

Yinelemeli (iterasyon) yazılım tasarımı, tekrarlama ile hassaslaştırmak ve sürekli hedefe doğru ilerlemek anlamına gelir. Geliştirme döngüsü bir kez çalıştırılıp iyileştirmenin gerekli olduğu alanları belirlenir ve ardından geliştirmek için döngü tekrarlanır. 

Çevik, yinelemeli olduğu kadar küçük artışlarla çıktı dağıtımını destekleyen artımlı bir yaklaşımdır. Gerekli işlevselliği birden çok yinelemeye böler ve her yinelemenin sonunda çıktı müşteriye teslim edilir.

Çevik Manifesto süreçler ve araçlar yerine insan ve etkileşimleri vurgular. Uygulamada bu, hem ekipler içinde hem de müşteriyle sık iletişim kurmanın yanı sıra günlük scrum toplantıları gibi şeyler yaparak tüm ekibin birbirine bağlı kalabilmesi anlamına gelir. Bu, ekiplerin müşterilerin, beta test kullanıcılarının ve piyasanın söylediklerine göre adaptasyonuna olanak tanıyan tutarlı bir geri bildirim döngüsü yaratır. Aynı zamanda çalışmalarının sonuçta kullanılacağı ortamda işlevsel olmasını sağlamak için kontrol mekanizması sunar.

Çevik süreç, ürünler her zaman süreç içinde revize edilebileceği için mükemmellik değil, zamanında ve bütçeye uygun çıktıların üretimini vurgular. Bu çoğunlukla daha küçük, daha ulaşılabilir hedeflere bölünmüş kısa, yoğun üretim dönemlerinin yinelenmesi biçimindedir.

Çevik Yazılım Manifestosu: http://agilemanifesto.org/ 

Çevik Tasarım - Waterfall / Agile Grafik Karşılaştrma

Çevik Yaklaşım Faydaları

  • Hızlı Geri Bildirim: Küçük bir özellik sunarak, her yinelemeden sonra geri bildirim alma ve böylece bir sonraki yinelemede ürününüzü geliştirme şansına sahip olursunuz. Müşteri, uygulanmakta olan işlevsellik şeffaflığına sahiptir. Bir şeyleri kolayca gözden geçirebilir ve değişiklik önerebilir.
  • Müşteri Katılımı: Müşterinin çıktıyı görmek için uzun süre beklemesi gerekmez. Her yineleme sırasında ürünle meşgul kalır ve ürünün görünürlüğüne sahiptir.
  • Değişim Yönetimi: Küçük bir yinelemeden sonra bir şeyleri güncellemek, tam işlevsellik sağladıktan sonra ürünü güncellemeye kıyasla daha ucuz olduğundan değişiklik yönetimi kolaydır.
  • Takım Motivasyonu: Takımlar oldukça sık bir şeyler teslim ettikleri ve teslimatlarına yanıt aldıkları için daha üretken hissederler.
Çevik Tasarım - Waterfall & Agile Akış Farklılıkları Diyagramı

İteratif Tasarım Süreci Nedir?

Tasarım süreci birden fazla aşamadan oluşur: Anlama, Araştırma, Eskiz, Tasarım, Prototip, Test, Hassaslaştırma. Bir yinelemeli tasarım süreci ilk aşamada doğru hamle başlar. Daha sonra çıktı analiz edilir ve daha da iyileştirmek için çoklu iterasyonlar çalıştırılır. Bu süreçte amaç, hedef çıktı yaratmak değil, her bir yinelemede tasarımı geliştirmektir. Bu yaklaşımın bir dezavantajı , tasarımdaki sonraki aşama ayarlamalarının oldukça maliyetli olmasıdır.

Çevik Tasarım Süreci Nasıl Uygulanır?

Bir çevik tasarım süreci kullanmak müşteriye tasarımlarınızı iterasyon ile artımlı bir modelle sunma imkanı verir. Gerekli fonksiyonları küçük parçalara bölerek her parça sonunda geri bildirimini almak için müşteriyle paylaşabilirsiniz.

Çevik tasarım sürecinde aşamalar paralel olarak ilerler. İşlev, bağımsız olarak teslim edilebilecek küçük parçalara bölünür ve üzerinde çalışmaya başlanır. Bu da hız ve sürekli geri bildirim imkanı verir. 

Çevik Tasarım Süreci Diyagramı

Çevik Tasarımın Faydaları

  • Hızlı Geri Bildirim: Müşteri tasarımın bitmiş prototipini beklemeden geri bildirim verebilir ve ne istediğini görmesinde zaman kazandırır. 
  • Değişim Yönetimi: Tasarımdaki değişiklikler daha kolay ve daha ekonomik olur. Zaman ve para kaybı minimize edilir. 
  • Daha Hızlı Geliştirme: Küçük tasarım parçalarını saha ekiplerine teslim etmek de daha hızlı uygulamaya olanak tanır. Saha ekibi tasarımın tamamının bitmesini beklemez. 
  • Sonuç: Bugünün dünyasında, sadece yinelemeli bir süreç rekabette geride bırakabilir. Yinelemeli ve artımlı yaklaşımın bir kombinasyonuna dayanan çevik tasarım süreci üretkenliği ve doğru hedeflerini yakalamaya imkan verir. 

Çevik Tasarım (Agile) Terminoloji

Çevik Tasarım - SCRUM Süreç Akış Diyagramı
Vector scrum agile process workflow with stages from idea to product. Iterative spring methodology for programmer,developers team. Software design management concept
  • Scrum : Bu, kullanımı en kolay yöntemdir çünkü projenin planlanması ve uygulanması aynı anda gerçekleşir. 
    • Scrum, karmaşık bilgi çalışmalarını yönetmek için çevik bir süreç çerçevesidir. On veya daha az üyeli ekipler için, çalışmalarını sprint olarak adlandırılan , bir aydan fazla olmayan ve en yaygın olarak iki haftadan fazla zaman tekrarlamalı yinelemelerde tamamlanabilecek hedeflere ayıran, ilerlemeyi izleyen ve günlük scrum olarak adlandırılan 15 dakikalık günlük toplantılarla yeniden planlayan takımlara göre tasarlanmıştır. 
    • Yazılım geliştirme terimi scrum ilk olarak 1986 yılında “Yeni Yeni Ürün Geliştirme Oyunu” başlıklı makalede kullanılmıştır. Terim, rugby sporundan gelir; oyuncuların ofansif bir yerleşimidir. Scrum terimi makalenin yazarları tarafından ekip çalışmasını vurguladığı için seçilmişir. 
    • Scrum‘ın temel ilkesi, müşterilerin (genellikle gereksinim dalgalanması olarak adlandırılan) istedikleri veya ihtiyaç duydukları hakkındaki fikirlerini değiştirecekleri; öngörülemeyen zorluklar olacağını ve buna öngörücü, planlı bir yaklaşımın uygun olmadığı fikridir. 
    • Bu nedenle Scrum, kanıta dayalı ampirik bir yaklaşım benimser – sorunun tam olarak anlaşılamayacağını veya tanımlanamayacağını kabul ederek; hızlı bir şekilde iş teslim etme, ortaya çıkan gereksinimlere, gelişen teknolojilere ve piyasa koşullarındaki değişikliklere uyum sağlamaya odaklanır. 
Çevik Tasarım - SCRUM akış diyagramı
  • Sprint: Scrum’daki temel geliştirme birimidir. Sprint zamanlanmış bir çabadır; yani, uzunluk her bir sprint için önceden kararlaştırılır ve sabitlenir ve normalde bir hafta ile bir ay arasındadır, iki hafta en yaygın olanıdır.
    • Her sprint, bir sprint hedefi ve gerekli ürün biriktirme öğeleri belirleyen bir sprint planlama etkinliğiyle başlar . Ekip, hazır olduklarını kabul eder ve bunu, gerekli işin bir dökümü ve sprint hedefi için tahmini bir tahminle bir sprint birikimine dönüştürür.
    • Her sprint, paydaşlara gösterilecek ilerlemeyi gözden geçiren ve sonraki sprint’ler için dersleri ve geliştirmeleri belirleyen bir sprint incelemesi ve sprint retrospektifiyle sona erer. 
  • Kanban : Kanban (Japonca tabela veya reklam panosu) beşeri sistemlerde iş yönetmek ve iyileştirmek için kullanılan yalın bir metot. Bu yaklaşım, talepleri mevcut kapasiteyle dengeleyerek ve sistem düzeyinde darboğazların ele alınmasını geliştirerek işi yönetmeyi amaçlar.
    • İş öğeleri, katılımcılara başlangıçtan bitişe kadar genellikle bir Kanban panosu aracılığıyla ilerleme ve süreç görünümü vermek için görselleştirilir. İş, istendiğinde sürece dahil edilmek yerine kapasite izin verdiği ölçüde çekilir.
    • Veri işlerinde ve yazılım geliştirmede amaç; neyin, ne zaman ve ne kadar üretileceğine karar vermek üzere görsel bir süreç yönetimi sağlamaktır. Altta yatan Kanban yöntemi Toyota Üretim Sistemi kökenli yalın üretim metodundan esinlenmiştir. Kanban, Scrum gibi diğer yöntem ve çerçevelerle birlikte yazılım geliştirmede yaygın olarak kullanılmaktadır.
KANBAN Tablosu Örnek
  • Ekstrem : Bu metodoloji yazılım geliştirmede daha çok kullanılır, ancak proje yönetimine uyarlanabilir. Odak, nihai ürünün kullanıcının tam olarak ihtiyaç duyduğu şey olmasını sağlamak için sık sık çıktılar üzerindedir.
  • Çevik UX : Herhangi bir metodolojinin UX versiyonları genellikle proje sonucunun ne olacağına veya projenin gerekli olup olmadığına değil, proje sonucunun nasıl yapılacağına odaklanan ayrıştırılmış bir sürece dönüşür.
  • Kristal : Kristal metodolojisi, projenin temel önceliklerine ve temel özelliklerine odaklanır. Yine, ürünün veya projenin son kullanıcının ihtiyaçlarını karşıladığından emin olmak için sık sık teslimat kullanır.

Çevik Tasarım: Örnek Sprint Akışı

Sprint Akış Diyagramı

Sprint planlama 

Sprint başlangıcında, scrum ekibi aşağıdakileri yapmak için bir sprint planlama etkinliği düzenler :

  • Sprint sırasında yapılması amaçlanan işin kapsamını karşılıklı olarak tartışıp kabul etmek
  • Bir sprint’te tamamlanabilecek ürün öğelerini seçmek
  • Seçili ürün öğelerini tamamlamak için gereken işi içeren bir iş listesi hazırlamak
  • Sprint hedefi, sonunda neler sunacağına dair kısa bir açıklamayı kararlaştırmak
  • Ayrıntılı çalışma detaylandırıldığında, ekip artık gerekli işi tek bir sprint’te tamamlayabileceğine inanmazsa, bazı ürün biriktirme öğeleri bölünebilir veya ürün birikimine geri konulabilir.
  • Geliştirme ekibi sprint işlerini hazırladıktan sonra, sprint içinde hangi görevlerin verileceğini tahmin eder (genellikle oy vererek).

Günlük scrum 

Bir sprint sırasında her gün, ekip belirli kurallara sahip günlük bir scrum toplantısı düzenler: 

  • Ekibinin tüm üyeleri hazırlıklı gelmelidir. 
    • Bazı ekip üyeleri eksik olsa bile tam zamanında başlar
    • Her gün aynı saatte ve yerde yapılır
    • Genelde on beş dakika ile sınırlıdır (örnek olarak)
  • Herkese açıktır, ancak sadece ekip üyeleri katkıda bulunmalıdır.
  • Günlük scrum sırasında, her ekip üyesi genellikle üç soruya cevap verir:
    • Dün sprint hedefimize takıma katkıda bulunacak ne işi tamamladım
    • Bugün sprint hedefimize katkıda bulunmak için ne yapmayı planlıyorum
    • Benim veya ekibin sprint hedefimize ulaşmasını engelleyebilecek herhangi bir engel görüyor muyum?
  • Günlük scrumda tanımlanan herhangi bir engel scrum yöneticisi tarafından tespit edilmeli ve ekibin scrum panosunda veya paylaşılan bir risk panosunda görüntülenmelidir. 
  • Çalışma panosu tüm ekibin sorumluluğunda olsa da, scrum yöneticisi genellikle sprint bitirme tablosunu günceller.. Takımın sorunları görmediği durumlarda, nedenini bulmak scrum ustasının sorumluluğundadır.
  • Günlük scrum sırasında ayrıntılı tartışmalar yapılmamalıdır. Toplantı sona erdiğinde, bireysel üyeler sorunları ayrıntılı olarak tartışmak için bir araya gelebilir.

Sprint incelemesi 

Bir sprint sonunda takım iki etkinlik düzenler: sprint incelemesi ve sprint retrospektifi.

Sprint incelemesi:

  • Tamamlanan ve tamamlanmamış planlanan çalışmaları inceler
  • Tamamlanan çalışmayı paydaşlara sunar ( demo olarak da bilinir )
  • Bir sonraki adımda ne yapılacağı konusunda paydaşlarla işbirliği yapar
  • Eksik çalışma gösterilemez.

Sprint retrospektifi:

  • Geçmiş sprint üzerinde değerlendirme yapılır
  • Sürekli süreç iyileştirme eylemleri tanımlanır ve kabul edilir
  • Sprint retrospektifinde üç ana soru sorulur: 
    • Sprint sırasında neler iyi gitti?
    • Neler iyi gitmedi?
    • Bir sonraki sprint’te daha iyi üretkenlik için neler geliştirilebilir?

Arka Plan Detayı

Arka Plan Detayı geri plan öğelerini gözden geçirmek, sprintlere giren ekipler için açık ve yürütülebilir hale getirecek şekilde hazırlandıklarını ve sipariş edildiklerini kontrol etme sürecidir. Geri plan öğeleri birden çok küçük parçaya bölünebilir. 

Geri plan öğeleri ayrıca teknik borç (tasarım borcu veya kod borcu olarak da bilinir) içerebilir . Bu, daha uzun sürecek daha iyi bir yaklaşım kullanmak yerine, kolay bir çözüm seçmenin neden olduğu ek çalışmanın zımni maliyetini yansıtan bir ifsdedir.

Bir sprint’i iptal etme 

Ürün sahibi gerekirse bir koşuyu iptal edebilir. Ürün sahibi bunu ekipten, scrum master’dan veya yönetimden gelen girdilerle yapabilir. Örneğin, dış koşullar sprint hedefinin değerini olumsuzlarsa, yönetim ürün sahibinin bir sprint’i iptal etmesini isteyebilir. Bir sprint anormal olarak sonlandırılırsa, bir sonraki adım, fesih sebebinin gözden geçirildiği yeni bir sprint planlaması yapmaktır.

Çevik Tasarım Kaynaklar

https://designshack.net/articles/business-articles/understanding-agile-design-and-why-its-important/

https://uxdesign.cc/agile-design-process-24be92018ad2

https://study.com/academy/lesson/agile-design-methodology-process.html

https://en.wikipedia.org/wiki/Scrum_(software_development)

https://en.wikipedia.org/wiki/Kanban_(development)

https://en.wikipedia.org/wiki/Agile_software_development

https://medium.com/@thandi.guilherme/i-bet-your-agile-process-is-broken-32985716233f

https://crowdfavorite.com/agile-design-what-weve-learned/

Read More
12Nis
Açık Kaynak Ventilatör Tasarım Örnekleri
Açık Kaynak Solunum Cihazı ÇözümleriLeave a comment

Açık Kaynak Ventilatör Tasarım Örnekleri

Yazımızda, COVID-19 ile mücadelede önemli bir konu olan açık kaynak ventilatör tasarım örneklerine yer veriyoruz. Amacımız bu konuda bir farkındalık oluşturmak. Umarız yazımızda derlediğimiz ventilatör tasarım örnekleri herkese ilham kaynağı olur.

Giriş

COVID-19 salgını ile mücadelede eksikliğinin hissedilebileceği öngörülen tıbbî malzemelerden biriside kuşkusuz solunum cihazlarıdır. Umarız hiçbir zaman bu tarz çözümlere ihtiyacımız olmaz. Ancak ileride ne olacağını bilmiyoruz ve hazırlıklı olmakta fayda görüyoruz.

Hatırlayacağınız üzere daha önceki yazımızda örnek bir ventilatör tasarımını sizlerle paylaşmıştık. Bu yazımızdaki amaç ise ventilatörlerin sadece tek bir tasarım şeklinin olmadığını ve birçok tasarımcının ortaya koyduğu farklı ventilatör tasarımlarını sizlerle paylaşmaktır.

Unutulmamalıdır ki açık kaynak bir şekilde üretilen ventilatörler kesinlikle gerçek bir solunum cihazının yerini tutmaz. Açık kaynak ventilatörleri ancak ve ancak son çare olarak, gerçek solunum cihazı sayısının yeterli olmadığı durumlarda hastada son umut olarak kullanılacak şekilde düşünebilirsiniz.

Aşağıda sıralanmış ventilatörlerin genel çalışma mantıkları şu şekildedir;

  • Ambu balonunu sıkıştırıp gevşeten bir kol veya düzenek,
  • Bu kolun hareket edilmesini sağlayan bir motor,
  • Motorun açı ve hız kontrolünü yapmaya imkân sağlayan mikro denetleyici kontrollü motor sürücü devresi.

Evet şu zamana kadar yaptığımız araştırmalar neticesinde açık kaynak ventilatörlerin bu üç ana bölümden oluştuğunu söyleyebiliriz. Birbirlerinden farklarını ise gelin aşağıdaki videoları izleyerek hep birlikte inceleyelim…

Ventilatör Tasarım Örneği-1 : MIT E-Vent

Örneklere yaptığımız araştırmaları içinde en beğendiğim proje olan MIT E-Vent (for emergencty ventilator) projesinden bahsetmek istiyorum.

2010 yılında MIT Üniversitesi’ndeki birkaç öğrenci düşük maliyetli mekanik ventilatörün tasarımı ve prototipi üzerinde çalışıyorlar. Bu konuda yaptıkları tasarımları ve testlerini açıkladıkları bir makale de yayınlıyorlar. Makaleye buradan ulaşabilirsiniz. Fakat konu daha ileri gitmiyor. Günümüzde koronavirüs salgını ortaya çıkınca, on yıl önce grupta bulunan kişiler tekrar bir araya getiriliyor ve 12 Mart’ta MIT E-Vent adında bir ekip kuruluyor. Bu ekip daha önceki çalışmaları hızla geliştirip yeni bir ventilatör tasarımı hazırlamayı başarıyorlar.

2010 yılında geliştirilen modelin 100$’lık bir maliyetinin olduğunu söylüyorlar. Fakat günümüzde, değişen fiyatlardan dolayı geliştirilen modelin 400$ – 500$ aralığında olduğunu söylüyorlar.

Ekibin amacı tasarımları için FDA onayı almak. Bunun içinde tasarımlarını iyileştirmeye devam ediyorlar. Ayrıntılar için MIT E-Vent web sitesini ziyaret edebilirsiniz.

Ventilatör Tasarım Örneği-2 : Rıce Üniversitesi Öğrencileri

Rice Üniversite’sindeki öğrencilerden oluşan bir grup, ventilasyon işlemi manuel olarak yapıldığında çok yorucu olduğu probleminden yola çıkarak bu sistemi otomatikleştiren bir sistem geliştirmişler.

Yukarıdaki videonun yayınlanma tarihine bakarsanız şaşırabilirsiniz. Bu tarihte koronavirüs salgını ortada yoktu. Yani demek istediğim, manuel ventilasyon işlemi her zaman için bir problemdi. Hayati tehlikesi bulunan hastalara manuel ventilasyon işlemi uygulanırken kişi yorulabiliyor ve verimli bir şekilde bu işlemi gerçekleştiremiyordu.

Günümüzde de sağlık çalışanları bir hastanın başında sürekli duramayacağı için otomatik ventilasyon yapan bu tip makineler önem arz ediyor. Belki de ilerleyen süreçte bu tasarımlar, ucuz maliyetlerinin getirdiği avantajla da FDA onayı vs. gibi gerekli tıbbî onayları aldıktan sonra sağlık kuruluşlarında kalıcı olarak kullanılabilir hale gelir.

Ventilatör Tasarım Örneği-3 : OEDK

Bu tasarımda, Rice Üniversi’nde bulunan OEDK (Oshman Engineering Design Kitchen) merkezi içinde kurulan bir ekibe ait.

Burada tercih edilen motor tipi step motor olmuş. Step motorlar bildiğiniz üzere üç boyutlu yazıcılarda da daha hassas açı ayarı yapılabildiği için tercih edilen motor tipleridir. Her motorda olduğu gibi bu motorlarda ısınabilmektedir. (Videoda da göreceğiniz üzere motorların sıcaklıklarının durumunu öğrenmek için termal kamera ile izliyorlar.) Bu nedenle bu motorların doğru bir şekilde kontrol edilmeleri önemlidir.

Ekibe ait diğer tasarımlara buradan ulaşabilirsiniz.

Ventilatör Tasarım Örneği-4 : AIR – Automatic Inhalation Resuscitator

Bu tasarımda ise önceki tasarımdan farklı olarak servo motor tercih edilmiş. Servo motorlar, step motorlardan farklı olarak sadece 0-180 derece aralığındaki açı değerlerinde dönüş yapabilirler. Bu motorların miline(dönen uç) uygulanabilecek maksimum yük miktarına dikkat edilmelidir.

Bu tasarımı bir önceki tasarımdan farklı kılan bir diğer özellik ise ambu balonunu sıkıştıran düzeneğin tek bir koldan oluşuyor olmasıdır. Bu kol ile servo motor arasındaki bağlantı bir ip ile yapılmış. İp ne kadar dayanıklı tercih edilirse edilsin bu tip bir cihazda bence kesinlikle kullanılmamalıdır. Bu açıdan bu tasarım diğerlerine göre biraz narin göründü benim gözüme.

Tasarımda servo motorun yanı sıra yazının başında da belirttiğim gibi motorun açı ve hız ayarını yapan bir kontrol sistemi de mevcut. Bu sistem açık kaynak ventilatörde olmazsa olmaz bir kısımdır. Açı ve yön kontrolünün manuel olarak yapılmasının yanında hazır modlarda sisteme eklenmiş.

Ventilatör Tasarım Örneği-5 : Alex Gradea

Step motor kullanılarak hazırlanmış bu modeli görünce aklıma direkt üç boyutlu yazıcıların mekanik tasarımı geldi. Ayrıca bu tasarımda motor sürücü devresini ve mikrodenetleyiciyi (Arduino) rahatlıkla görebiliyorsunuz.

Ambu balonunu sıkıştıran kolları üç boyutlu yazıcıdan üretmiş. Dikkat ederseniz kollar içer doğru bükülmüş şekilde tasarlanmış. Bu tasarım, ambu balonunun daha verimli bir şekilde sıkıştırılması adına güzel olabilir.

Ventilatör Tasarım Örneği-6 : V Yuvalı Ventilatör

Bu zamana kadar gördüğüm en küçük modellerden birisi. Ayrıca bu ventilatör, tasarım mantığı açısından da diğerlerinden farklılaşıyor. Videoda parçaların nasıl birleştirildiğini görebilirsiniz. Tasarımcı parçaları dxf formatında paylaşmış. Buradan ulaşabilirsiniz.

Sonuç

Yazının başında da bahsettiğim gibi bu listedeki hiçbir cihaz şu an tıbbî bir onay almış durumda değil. Yani direkt olarak sağlık kuruluşlarında hastada uygulanabilecek durumda değiller. Ancak ve ancak solunum cihazlarının yetersiz olduğu durumlarda son çare olarak düşünülmüştür.

Manuel ventilasyon işlemini kolaylaştırmak adına geliştirilen bu tasarımlar sadece bu kadar değil. Yeri geldikçe bu listeye yeni tasarımları ekleyeceğiz. Eğer sizinde bulduğunuz ventilatör tasarımları varsa bizimle paylaşmaktan lütfen çekinmeyin. Sizinde yapacağınız katkılarla birçok tasarım, bu yazı vasıtasıyla toplumumuza ilham kaynağı olabilir.

Read More
25Mar
Koronavirüs Covid19 İçin Maker Olarak Ne Yapabiliriz?
AraştırmaLeave a comment

Koronavirüs Covid19 İçin Maker Olarak Ne Yapabiliriz?


01. Koronavirüs Covid19 Salgını İçin Maker Olarak Neler Yapabiliriz?

Maker Olarak, yapan Üreten insanlar olarak bütün dünyayı etkileyen Koronavirüs karşısında hepimiz birşeyler yapmak istiyoruz. İnternet üzerinde kaynakları inceleyip kendime not alırken elimdeki kaynakları paylaşmak istedim.

Bu kaynakları paylaşırken burada yapılan çoğu üretimin alt metninde üretilen ne olursa olsun sorumluluğun üreticide olduğu belirtiliyor. Bunu unutmadan bu kaynakları inceleyip yorumlamanızı rica ediyorum. Ayrıca edindiğiniz farklı kaynakları da serdar@makeratolye.com adresine gönderebilirseniz yazıya ekleyebilirim.

Eğer siz de koronavirüse karşı birşey yapmalıyım/yapabilirim, bir çalışma yaparsanız beni de haberdar edin diyorsanız, lütfen aşağıdaki linkteki formu doldurun

Öncelikle vatandaş olarak sorumluluğumuzu yerine getirmeli ve Sağlık bakanlığının belirttiği maddelere uymalıyız.

Sağlık Bakanlığından 14 madde

Peki problemler karşısında çözümler üretmeyi düşünen bir topluluk olarak, bir maker olarak biz ne yapabiliriz?

Koronovirüse karşı yapılabilecek şeyler konusunda faydalı faydasız çok fazla paylaşım yapıldığı için çokluğun yokluğa evrildiğini düşünüyorum. Bu nedenle düzenli güncelleme yaparak bu sayfadan gelişmeleri ve yapabileceklerimizi paylaşacağım.

Koronavirüs salgını sırasında hastanelerde doktorların hemşirelerin hastane görevlilerinin kullanabilecekleri yüz siperlikleri maskeler gözlükler ucuz ve tedariği kolay malzemeler diye düşünüyoruz.

Yeterli sayıda üretimin olmaması, ürünlerin karaborsaya düşmeleri gibi nedenlerle bu tip sarf malzemeleri (yüz maskesi ameliyat maskesi vs) bulunamayabiliyor.

Bulunsa bile önümüzdeki dönemde ne kadar süreceği belli olmayan salgında bu malzemelerin tükenmeyeceği ile ilgili herhangi bir güvencemiz yok.

İşte bu malzemelerin ve objelerin üretimi çok kolay olabilir.


02. Koronavirüse Karşı Açılmış Topluluk Sayfaları

Dünyada birçok grup organizasyonu oluştu ve bunlar daha iyi çözümler bulabilmek için canla başla çalışıyorlar. Siz de bunlara katılabilirsiniz

02.A. 3d Printing Covid19 Server

Bu discord kanalında tüm dünyadan paylaşımlar örnekler ve tartışmalar bulabilirsiniz

02.B. Adafruit discord kanalı

Bu kanalda bir çok maker bulunuyor ve fikir sorabileceğiniz oldukça fazla ve farklı disiplinden olması giirlebilecek ilk gruplardan gibi duruyor
Ayrıca şu anda açık kaynak bir yüz maskesinin üretimine de aktif destek veriyorlar

02.C. Helpful Engineering Slack Kanalı

Bir başka hararetli tartışma ve üretim kanalı, tüm dünyadan mühendis var ve hızla büyüyorlar, katılıp en son gelişmeleri oradan takip edebilirsiniz

02.D. 3 Boyut Destek Telegram grubu

Türkiye’nin dört bir yanından yazıcı sahiplerinin kaydolduğu şimdilik sadece 3 boyutlu yazıcıyla ve sadece koruyucu yüz siperliği üretimi yapabileceğiniz bir sayfa, fikir paylaşımı yok maalesef

02.E. Global 3D Printer & Talent Public Crowdsourcing for COVID-19

Bir Global 3d printer ağı kuruldu. Siz de kendiniz bu ağa dahil edebilirsiniz.
Ağı görüntülemek için:


Ağa üye olmak için: (global görüntülenebileceği burada vereceğiniz bilgilere dikkat edin

02.F. Open Source COVID19 Medical Supplies

Açık kaynak Covid19 Medikal Ürünler paylaşım Facebook grubu


03. Resmi Kurum Devlet Çağrıları

03.A. CECIMO’nun Korona Çağrısı

3d Yazıcılar yani Eklemeli üretim (additive manufacturing) yapan bireylerin firmaların bağlı olduğu CECIMO tüm üreticilere katılım çağrısı yaptı: CECIMO birliği bu dönemde yetersiz üretimlerin tamamlanabilmesi adına patentlerin bir süre kaldırılmasını talep etti.

03.B. Amerikan Sağlık Bakanlığı HHS nin Çağrısı

Amerikan Sağlık bakanlığı HHS (The U.S. Department of Health and Human Services) Yeni Coronavirüse karşı ürün geliştirme önerileri için çağrıda bulundu

03.C. İngiltere Başbakanının Koronaya Karşı üretim Çağrısı

İngiltere başbakanı tüm üreticileri NHS ventilatörleri yapmaya çağırdı. Sağlık Sekreteri Matt Hancock, mühendislik firmalarının üretim bantlarında değişikliğe giderek bu ventilatörlerden üretilmesiniz istedi. (Bu normalde savaş zamanı uygulanabilen bir politika)

03.D İSTKA’dan Covid19 İle Mücadele Ve Dayanıklılık Programı

Programın Genel Hedefi:

COVID-19 salgın riski ile mücadeleye katkı sağlayacak ve salgının etkilerinin azaltılmasına yönelik acil çözüm sunan projelerin desteklenmesi

Programın Öncelikleri

Öncelik 1: Virüsün yayılımının önlenmesi ve kontrol altına alınması

Öncelik 2: Halk sağlığı için acil hazırlık ve müdahale çalışmaları

Öncelik 3: Salgının ülke ve bölge ekonomisine negatif etkilerinin azaltılmasına yönelik yenilikçi uygulamalar geliştirilmesi

PROGRAMIN TOPLAM BÜTÇESİ 51.000.000 TL

PROJELERE SAĞLANACAK ASGARİ VE AZAMİ DESTEK MİKTARI
Asgari Tutar: 200.000 TL Azami Tutar: 2.000.000 TL

Kâr Amacı Gütmeyen Kurum/Kuruluşlar için destek, projenin toplam uygun maliyetinin %25’inden az olamaz ve %100’ünü aşamaz. Kâr Amacı Güden İşletmeler için destek, projenin toplam uygun maliyetinin %25’inden az ve %50’sinden fazla olamaz.


04. Koronavirüse Karşı ne Üretebiliriz?

Koronavirüsle mücadelede neler hangi malzemeler eşyalar objeler parçalar kullanıldığı ile ilgili Open Source COVID19 Medical Supplies OSCMS bir liste yayınladı. Liste bir Google dökümanı ve oldukça detaylı kendi içindeki linklerle detaylara ulaşabilirsiniz

While patients are hospitalized but in non-critical condition, healthcare workers typically wear N95 masks, gowns, and gloves and sometimes face masks to prevent undue droplet-based virus contact.

Open Source Covid19 Group

Yani kritik olmayan durumda doktorlar N95 maskeleri, önlükler, eldivenler ve bazen de yüz maskelerini virüs sıçrama olasılığını biraz engellemek için kullanırlar. Hastaların durumu kritik hale gelince kullanılan materyaller negatif basınç odası ve sağlık çalışanları da Positif basınç CAPR kıyafetleri giyerler. Bu kıyafetlerden yapamayacağımıza göre burada konu birkaç noktaya odaklanmış oluyor

04.A. Koronavirüs ve Yüz Koruyucu Siperlik (Face Shield)

Sizden gelen bilgilerle yüz koruyucu siperlik için çok fazla yöntem birikti. Hepsini bu sayfaya ekliyordum. Okumayı kolaylaştırmak adına ayrı bir sayfa açmak daha mantıklı geldi. O yazının içeriği:

Yüz koruyucu siperlikle ilgili yeni yazımızdan siz de kendi imkanlarınızla maske yapımına girişebilirsiniz. Düğmeye tıklayarak yeni yazıya gidebilirsiniz:

Yüz koruyucu maskeler koronavirüsü direk engelleyen maskeler değildir. Daha çok sıçrama ile bulaşma ve havada asılı kalan virüse karşı koruma sağlar. Bu parçalar hastanelerde doktorlar tarafından pratik yapılabiliyor ama bugünlerde bu konuda desteğe ihtiyaçları olabilir.

Bu yüzden dünyada birçok yerde bu soruna çözüm olabilecek fikirler düşünülüyor


04.B. N95 Maske ve Cerrahi Maske Yapımı

Bu başlıkta çoğalan yazıları ayrı bir yazıya ekledim sizden yeni eklemeler geldikçe de zenginleştirmeye devamedeceğiz.


05. Medyadan Maker Koronavirüs projeleri

İnsanların çaresizlikle birçok şeye giriştiğini görüyoruz. Hep söylediğimiz gibi “Bir şeyin 3d basılabiliyor olması onun basılması gerektiğini göstermez”

05.A. İtalya’da 3d basılan Oksijen Valfleri

Brescia’da 250 koronavirüs vakası olan hastanede bu özel oksijen valfleri tükenmiş. Firmadan istendiğinde aldıkları yanıt ellerinde olmadığı olmuş. Bu parçalar için hastaneyi ziyaret eden Isinnova Ceo’su Cristian Fracassi bunlardan birkaç deneme üretmiş ve Lonati isimli başka bir firmayı da dahil ederekkendi yazıcılarına ek olarak (fdm galiba) Lonati’nin SLS yazıcısıyla birlikte valfleri üretmişler

Daha sonra kendilerine orjinal parçayı üreten firma tarafından dava açılmış. Ama sanırım toplum tepkisiyle bu dava geri çekilecektir.

05.B. Koronavirüse karşı Materialise’ın 3d Print Kapı Kolu

Siparişle üretim merkezi olan Materialise Koronavirüse karşı gayet mantıklı bir çözüm olarak kapıların el kullanılmadan açılmasını sağlayan bir aparat yapmış ve bunu paylaşmışlar. Linkten dosyalara ulaşabilirsiniz

05.C. 3d Yazıcılarının Kullanılabileceğini Açıklayan Kuruluşlar

Bazı firmalar toplu olarak Yazıcılarını bu konuda hizmete sunabileceklerini açıkladılar
https://www.bcn3d.com/ (63 yazıcı)
https://airwolf3d.com/
https://www.flashforge.com/ (200 yazıcı)
https://www.carbon3d.com/
https://www.hp.com

05.D. Prusa’nın Ürettiği Paylaştığı Yüz Koruyucu Maske

Prusa ise 1096 yazıcılı fabrikasıyla Çek hükümetine 10000 yüz koruyucu maske üreteceğini duyurdu ve ilk partiyi teslim etti
https://blog.prusaprinters.org/from-design-to-mass-3d-printing-of-medical-shields-in-three-days/
Tasarımı da herkesin indirebilmesi için açık kaynak olarak ekledi
Bu çalışma Gizeh Triana’nın Grabcad sitesindeki ilk çalışma editlenerek oluşturuldu
https://grabcad.com/library/coronavirus-flu-reusable-mask-1

Stratasys 27 MArta kadar bir haftada 5000 adet yüz koruyucu maske üreteceğini ve bunu artırabileceğini açıkladı. Stratasys CEO’su Yoav Zeif “İş gücümüz ve ortaklarımız 24 saat çalışmaya hazırdır.” dedi. Linkten detaylara bakabilirsiniz.

05.E. Copper3d Antibakteryal Maske Tasarladı

PLActive diye kendi özel antibakteryal malzeme üreticisi olan Copper3d açık kaynak olduğunu söylediği bu maskeleri daha sonra henüz test de edilmediğini o yüzden yeni versiyon çıkana kadar ve özel malzeme kullanabilene kadar kimsenin basmamasını da istediler

05.F. Massachusetts General Hospital Ventilatör Yarışması

Massachusetts General Hospital bir yarışma açtı. Bir mekanik ventilatör yapımını hedefleyen yarışmanın sayfasına buradan gidebilirsiniz:


Koronavirüs Hakkında Sık Sorulan Sorular

Koronavirüs Belirtileri nelerdir?

Burun akıntısı
Boğaz ağrısı
Öksürük
Ateş
Nefes almada zorluk (ağır vakalarda)

Koronavirüs Haritası

https://www.covidvisualizer.com/ adresinde canlı bir harita var

Koronavirüs Son Durum

https://www.worldometers.info/coronavirus/ adresinden son durumları ülke ülke inceleyebilirsiniz.

Koronavirüs Testi

https://koronaonlem.saglik.gov.tr/ bu adresten Koronavirüs testine ulaşabilirsiniz

Read More
×